تأثیر غلظت های مختلف سلنیوم بر ویژگی های مورفوفیزیولوژیکی گیاه اسفناج (Spinacia oleracea L.)

Abstract

سلنیوم (Se) یک عنصر شبه فلز است که خصوصیات آنتی اکسیدانی آن برای انسان، حیوانات و گیاهان تایید شده است. برخی از گیاهان به عنوان گیاهان انباشته کننده این عنصر معرفی شده‌اند و در تعداد اندکی نیز سلنیوم به عنوان عنصری سودمند در رشد آن ها شناخته شده است. تحقیق حاضر به منظور بررسی تأثیر غلظت های مختلف سلنیوم بر رشد و خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی گیاه اسفناج در شرایط کنترل شده انجام شد. جوانه‌زنی بذرهای اسفناج در ژرمیناتور انجام گرفت و نشاءهای گیاهی به محلول غـذایـی هوگـلنـد حاوی غلـظتـ های mgL-1 SeO3-2 0،1،2،4،6 و10 انتقال یافتند. آزمایش به صورت طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. چهار هفته پس از اعمال تیمارها، خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی شامل بیوماس، طول ریشه و بخش هوایی، تعداد برگ و مقدار کلروفیل مورد سنجش قرار گرفت. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که سطوح مختلف غلظت سلنیوم، تأثیر معنی‌داری بر خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی ریشه و اندام هوایی شامل وزن خشک و تر ریشه و اندام هوایی، مقدار کلروفیل و همچنین طول ریشه و طول بخش هوایی داشت. در این آزمایش با افزایش غلظت سلنیوم (به استثنا غلظت mgL-1 SeO3-2 1 سلنیوم)، مقدار کمّی تمـامی صفات مورد مطالعه به صورت معنی‌داری نسبت به تیمار شاهد کاهش یافتند. علائم مورفولوژی سمّیت سلنیوم به صورت کلروز برگ‌های جوان و کاهش رشد بخش هوایی و ریشه مشاهده شد.