اثر تیمار‌های اکسینی و نوع قلمه بر ریشه زایی قلمه‌های ارقام نطنز، سبری و شکری گلابی

Abstract

چکیده بمنظور بررسی اثرات عوامل هورمون ایندول بوتیریک اسید، ترکیب آن با نفتالین استیک اسید و محل قلمه گیری از روی شاخه بر روی ریشه زایی سه رقم گلابی نطنز، سبری و شکری، آزمایشاتی در اسفند ماه سال 1386 و بهمن ماه 1387 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا گردید. در این آزمایشات از درختان گلابی پیوند شده برروی پایه کوئینز بعنوان گیاه مادری برای تهیه قلمه استفاده شد. با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی اثرات دو عامل شامل غلظت‌های مختلف هورمون ایندول بوتیریک اسید در 4سطح همراه با ترکیب آن با نفتالن استیک اسید و محل قلمه گیری در دو سطح سر شاخه و بن شاخه از روی شاخه در ریشه دار شدن قلمه‌های چوبی سه رقم گلابی ذکر شده در دو سال متوالی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایش سال اول نشان داد که ایندول بوتیریک اسید با غلظت 3 قسمت در میلیون در رقم نظنز بطور معنی داری موجب افزایش درصد ریشه زایی، طول و تعداد ریشه در قلمه‌های سر شاخه و درصد ریشه زایی و طول ریشه در قلمه‌های بن شاخه رقم نطنز می شود. در قلمه‌های بن شاخه تیمار 3 قسمت در میلیون ایندول بوتیریک اسید بهمراه 100 قسمت در میلیون نفتالین استیک اسید باعث کاهش ریشه زایی نسبت به شاهد شد.تیمار‌های هورمونی منجر به ایجاد کالوس و ریشه زایی در ارقام سبری و شکری نگردید.نتایج آزمایش در سال دوم نیز مشخص نمود که قلمه‌های بن شاخه رقم سبری فقط در غلظت 500 میلی گرم در لیتر IBA، 40 درصد کالوس تولید کردند. همچنین مشخص شد که تیمار 100 میلی گرم در لیتر IBA برای رقم نطنز منجر به ریشه زایی حدود 75 درصد قلمه‌ها می شود. بیشترین میزان برای صفات تعداد و طول ریشه برای رقم نطنز در این غلظت مشاهده شد.

واژه‌های کلیدی: خود ریشه، نطنز، سبری، شکری، ایندول بوتیریک اسید، قلمه