بررسی تغییرات تعداد، سطح برگ و وزن خشک بوته ها در سه رقم خیار (Cucumis sativus L.)

Abstract

چکیده روند تغییرات در تعداد و سطح برگ، وزن خشک بوته و تأثیر آنها بر وزن، تعداد میوه و عملکرد بوته در ارتباط با دمای محیط در دو رقم خیار گرین‌گولد و داروید اصلاح نشده ( بومی هند) با یک رقم خیار اصلاح شده سوپردامینوس در سال زراعی 86 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گرگان مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که ارقام سوپردامینوس، داروید و گرین گولد به ترتیب با میانگین تولید 99/4، 74/17 و 5/28 عدد برگ اولین گل را تشکیل می دهند. در این بررسی مشخص گردید که در هر سه رقم، تولید روزانه برگ، سطح برگ و یک گرم وزن خشک با افزایش تعداد روزهای پس از کاشت، افزایش می یابد. همچنین مشاهده شد با افزایش رشد، از مقدار مجموع درجه حرارت لازم برای تولید یک برگ، یک سانتیمترمربع سطح برگ و یک گرم وزن خشک کاسته می شود به طوری که در مرحله برداشت میوه به کمترین مقدار خود می رسد. میزان دمای لازم تا شروع تشکیل میوه در ارقام سوپردامینوس، داروید و گرین گولد به ترتیب 5/470، 485 و 25/593 درجه روز به دست آمد. تعداد میوه های تشکیل شده در هر بوته، همبستگی منفی (86/0-) با وزن آنها نشان داد. همچنین بین تعداد روز لازم تا زمان اولین برداشت، همبستگی منفی (93/0-) با تعداد میوه و همبستگی مثبت (91/0) با وزن میوه وجود داشت (01/0>p). بر اساس نتایج به دست آمده، به رغم تفاوت هایی که از لحاظ سطح برگ، وزن خشک بوته و همچنین مرفولوژی گیاهی بین ارقام مورد بررسی وجود داشت اما اختلافی در عملکرد نهایی بین این ارقام دیده نشد. اندازه گیری و ارزیابی تولید برگ (تعداد برگ) در این ارقام، در طی مراحل مختلف اندازه گیری، روندی مشابه و یکسان را نشان داد، به طوری که می توان تعداد برگ ها را به عنوان معیاری برای مشخص نمودن مراحل مختلف نموی این گیاه به کار برد.

واژه های کلیدی: خیار، دما، تعداد برگ، سطح برگ، وزن خشک، عملکرد