منابع ژرم پلاسم و خصوصیات فیزیکوشیمیایی میوه ذغال اخته (Cornus mas L.) در ایران

Abstract

این مطالعه به منظور بررسی توزیع، پراکندگی و خصوصیات میوه ذغال اخته (Cornus mas L.) در کشور ایران انجام گردید. پراکندگی ذغال-اخته روی نقشه کشور بر طبق بازدیدی که از استان های مورد نظر صورت گرفت، ترسیم و بررسی شد. جهت بررسی خصوصیات میوه از 5 منطقه مختلف کشور نمونه برداری انجام شد و پارامترهای مختلف اندازه گیری گردیدند. پراکندگی ذغال اخته در ایران در سه استان آذربایجان شرقی، قزوین و گیلان است. ذغال اخته در این مناطق هم بصورت وحشی و هم بصورت اهلی و در ارتفاع 300-1525 متر بالاتر از سطح دریا وجود دارد. با وجود ارزش غذای زیاد، آنتوسیانین بالا و خواص فراوان، استفاده وسیع آن در داروسازی و درمان بعضی از بیماری ها، متاسفانه مطالعات چندانی در این زمینه در کشور صورت نگرفته است. نتایج بدست آمده روی خصوصیات میوه نشان داد که وزن میوه در محدوده بین 09/1 تا 66/4 گرم، وزن هسته 11/0 تا 4/0 گرم، وزن گوشت 97/0 تا 36/4 گرم، طول میوه ها بین 89/13 تا 87/27 میلی متر، قطر میوه ها بین 89/9 تا 22/20 میلی متر، مواد جامد محلول در محدوده بین 5/5 تا 2/20 درصد، اسیدیته کل 7/0 تا 3 و مقدار ویتامین ث نیز در حدود 30 تا 255 میلی گرم در 100 گرم وزن تر قرار دارند. همچنین نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بزرگترین میوه ها، مربوط به منطقه الموت می باشد. منابع مهم ژرم پلاسم ذغال اخته به خاطر بریدن درختان جهت تولید عصا و چوبدستی و استفاده های دیگر از چوب آن به خاطر سفتی اش، در حال از بین رفتن می باشد. بنابراین انتخاب و ارزیابی ارقام ذغال اخته باید هر چه سریعتر انجام گردد.