پاسخ‌های رشدی و فیزیولوژیکی خیار پیوندی به تنش خشکی

Abstract

پژوهش حاضر به‌منظور بررسی اثرات بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی پیوند در القا مقاومت به تنش خشکی در خیار در شرایط گلخانه­ای انجام گرفت. آزمایش فاکتوریل شامل فاکتورهای (گیاهان پیوندی و غیرپیوندی و سطح خشکی بر اساس پتانسیل اسمزی: شاهد، 4/0- و 8/0- مگاپاسکال) در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. بذور خیار بومی اصفهان به‌عنوان پیوندک بر روی پایه فرو پیوند حفره­ای انجام گرفت. نتایج افزایش مقاومت به تنش و تولید توده زنده بیش­تر با افزایش جذب و توسعه ریشه­ها در خیارهای پیوند شده را نشان داد. همچنین محتوای پتاسیم در گیاهان پیوندی نسبت به گیاهان غیرپیوندی کاهش یافت. طیف وسیعی از خصوصیات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی تحت تأثیر پیوند و اثرات متقابل پایه × پیوندک قرار گرفتند. برخی از این ویژگی­ها سبب بهبود روابط آبی و رشد و نمو گیاه در شرایط تنش گشت. شاخص­های تبادلات گازی همانند فتوسنتز، تعرق و هدایت روزنه­ای در گیاهان غیرپیوندی از گیاهان پیوندی پایین­تر بود. با افزایش معنی­دار پرولین در گیاهان پیوندی در مقایسه با گیاهان غیرپیوندی و همچنین افزایش بیش­تر پتاسیم در خشکی 8/0- مگاپاسکال در گیاهان پیوندی در مقایسه با گیاهان غیرپیوندی به نظر می­رسد که مکانیسم تحمل به خشکی اعمال‌شده پایه­ از طریق حفظ تعادل اسمزی و برقراری هموستازی پتاسیم می­باشد. درنهایت می­توان پیوند را به‌عنوان یک روش کارآمد جهت القا تحمل به تنش خشکی و افزایش عملکرد خیار توصیه کرد.