تأثیر سطوح مختلف کم‌آبی بر برخی صفات بیوشیمیایی دو گونه گل جعفری آفریقایی و فرانسوی

Abstract

با عنایت به کاهش نزولات جوی و پراکنش نامناسب بارندگی در طول سال، پدیده خشکی، یکی از معضلات فضای سبز شهری به شمار می‌رود. در واقع تنش خشکی یکی از مهم‌ترین تنش‌های محیطی می‌باشد که در مراحل مختلف رشد و نمو گیاه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به‌منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف کم‌آبی بر سیستم آنتی‌اکسیدان و پراکسیداسیون چربی در گل جعفری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در دانشگاه شهید چمران اهواز در سال 1393 به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل آبیاری در 3 سطح ETcrop 100 درصد (بدون تنش)، ETc75 درصد (تنش متوسط) و ETc50 درصد (تنش شدید) و ارقام گل جعفری آفریقایی و فرانسوی بود؛ در این پژوهش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی (کاتالاز، پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز ) ، غلظت مالون دی آلدهید و رنگیزه های فتوسنتزی، 63 روز پس از اعمال تیمار اندازه‌گیری شدند؛ که طبق نتایج: تیمار آبیاری تاثیر معناداری بر کلروفیل a، b ، کل، شاخص محتوی کلروفیل ، فعالیت آنزیمهای کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، پراکسیداز و غلظت مالون دی آلدهید داشت. در حالیکه تفاوت معناداری بین دو گونه از گل جعفری بر هر یک از شاخص های اندازه گیری شده وجود نداشت. همچنین نتایج نشان داد میزان کلروفیل aو کلروفیل کل با افزایش تنش خشکی کاهش یافت، نتایج فعالیت آنزیمی نیز مشابه رنگیزه های فتوسنتزی و شاخص محتوی کلروفیل تحت تاثیر تنش خشکی، کاهش نشان داد. در کل طبق این پژوهش بین سطوح مختلف تیمار آبیاری از نظر میزان فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، غلظت مالون دی آلدهید، کلروفیل a، کلروفیل کل و غلظت کلروفیل تفاوت معنادار آماری وجود داشت به‌گونه‌ای که با کاهش مقدار آبیاری بر فعالیت آنزیم کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و غلظت مالون دی آلدهید افزوده شد و میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی کاهش یافت. هرچند که تفاوتی بین دو گونه گل جعفری و اثر متقابل بین گونه و سطوح آبیاری از نظر شاخص‌های اندازه‌گیری شده به‌جز کلروفیل کل و کلروفیل b وجود نداشت.