بررسی اثر نوع خاک‌پوش پلی‌اتیلنی بر رشد و عملکرد سیب‌زمینی (Solanum tuberosum)

Abstract

به‌منظور بررسی تأثیر نوع خاک‌پوش پلی‌اتیلنی بر میزان رشد، زودرسی و عملکرد سیب‌زمینی پژوهشی به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌ کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. عوامل مورد آزمایش شامل خاک‌پوش با پلاستیک پلی‌اتیلنی در پنج سطح شامل پلاستیک شفاف، پلاستیک سفید، پلاستیک سیاه، پلاستیک دولایه سفید و بدون خاک‌پوش و عامل رقم در دو سطح شامل دو رقم آگریا و سانته بود. در طول دوره رشد زمان لازم تا 80 درصد سبز شدن، تعداد روز تا غده‌زایی، ارتفاع گیاهان در مرحله گلدهی، قطر و تعداد ساقه اصلی در بوته، سطح برگ و طول دوره رشد اندازه‌گیری به عمل آمد. پس از برداشت غده‌های تولیدی به درجات مختلف تفکیک‌شده و درصد ماده خشک آن‌ها اندازه‌گیری شد. با نتایج تجزیه واریانس آزمایش مشخص شد که اثرات رقم و نوع خاک‌پوش پلی‌اتیلنی در اغلب صفات رشد معنی‌دار می‌باشد. خاک‌پوش اثر معنی‌داری بر درصد ماده خشک غده نداشت. اثرات متقابل رقم و خاک‌پوش در زمان لازم تا 80 درصد سبز شدن، تعداد ساقه اصلی، درصد غده‌های تولیدی در اندازه‌های مختلف و عملکرد کل معنی‌دار شد. در پوشش پلی‌اتیلنی شفاف در کوتاه‌ترین زمان ممکن، 80 درصد سبز شدن ایجاد شد. همچنین در پلی‌اتیلن شفاف در کوتاه‌ترین زمان ممکن و با تفاوتی معنی‌دار با سایر پوشش‌ها و نیز تیمار بدون خاک‌پوش، غده‌زایی انجام شد. در هر دو رقم، خاک‌پوش شفاف ارتفاع بوته بیشتری نسبت به سایر خاک‌پوش‌ها و تیمار بدون خاک‌پوش ایجاد کرد. واکنش رقم و نوع پوشش پلی‌اتیلنی در تعداد ساقه اصلی متفاوت بود و بیشترین میزان تولید ساقه با متوسط 22/4 عدد در رقم سانته و پوشش شفاف حاصل شد. پوشش‌های پلی‌اتیلنی اثرات قابل‌توجهی بر تعداد روز تا برداشت و درصد تولید غده در اندازه‌های کوچک (کوچک‌تر از 35 میلی‌متر و غیرقابل فروش)، اندازه متوسط (35 تا 55 میلی‌متر) و خوراکی (بزرگ‌تر از 55 میلی‌متر) و نیز عملکرد کل داشتند، هرچند پاسخ دو رقم به نوع پوشش‌ها متفاوت بود. درمجموع با تعدیل اثرات مثبت و منفی و بازارپسندی و همچنین عملکرد کل، پوشش شفاف با راندمان تولید غده بیشتر و با بازارپسندی نسبتاً بالاتر در مقایسه با سایر پوشش‌ها در تولید محصول سیب‌زمینی از برتری نسبی برخوردار بود.