بهینه‌سازی القای ریشه‌های مویین و تولید زیست‌توده در گیاه کاسنی Cichorium intybus L.))

Abstract

ریشه‌های مویین حاصل از تلقیح گیاهان با سویه‌های مختلف Agrobacterium rhizogenes به عنوان ابزار کشت بافتی برای تولید متابولیت‌های ثانویه می‌باشد زیرا ریشه‌های مویین از ثبات ژنتیکی و بیوشیمیایی برخوردارند همچنین قادرند متابولیت‌های گیاهی را در زمان کوتاهی تولید کنند. کاسنی (Cichorium intybus L.) گیاه دارویی متعلق به تیره‌ی Asteraceae می‌باشد و حاوی ترکیبات دارویی بسیار مهمی از جمله شیکوریک اسید، اینولین، اسکولین، کومارین و فلاونوئیدها می‌باشد. در این تحقیق، القای ریشه‌های مویین توسط A. rhizogenes سویه‌ی 11325 انجام شد. تأثیر سه مدت هم‌کشتی مختلف (24، 48 و 72 ساعت) بر کارایی القای ریشه‌های مویین در ریزنمونه‌های برگ و دمبرگ 20 روزه و 28 روزه بررسی شد. بیشترین درصد القای ریشه‌های مویین (33/53 درصد) و تعداد ریشه (5/8 ریشه در هر ریزنمونه) و بیشترین طول ریشه (16/9 سانتی‌متر) در ریزنمونه‌ی برگ 20 روزه و 72 ساعت هم کشتی حاصل شد. تائید مولکولی ریشه‌های مویین به وسیله‌ی PCR با استفاده از آغازگر‌های اختصاصی ژن rolB انجام شد. در ادامه، تأثیر سه نوع محیط کشت مختلف (MS جامد، MS مایع و MS 2/1مایع) بر میزان تولید زیست‌توده در پر رشدترین لاین ریشه‌های مویین بررسی شد. نتایج نشان داد محیط کشت MS 2/1 مایع، بهترین محیط کشت برای تولید بیشترن وزن تر (01/2 گرم) و خشک (16/0 گرم) می‌باشد.