تأثیر سطوح مختلف نیتروکسین و اسید هیومیک بر برخی ویژگی‌های کمی و اسانس گیاه دارویی زنیان (Carum copticum (L .)C .B . Clarke)

Abstract

به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف نیتروکسین و اسید هیومیک بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی زنیان، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه زابل انجام گردید. تیمارهای کودی شامل: استفاده از کود زیستی نیتروکسین به صورت تلقیح با بذر در چهار سطح شامل N1=صفر (شاهد)، N2= 5/0، N3= 1 و N4= 5/1 لیتر در هکتار و استفاده از کود آلی اسید هیومیک به صورت محلول در آب آبیاری و در مرحله 4 برگی در چهار سطح شامل H1= صفر (شاهد)، H2= 1، H3= 2 و H4= 3 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج آزمایش نشان داد که تأثیر اسید هیومیک بر وزن هزار دانه، تعداد چتر، تعداد شاخه جانبی، درصد اسانس و عملکرد اسانس معنی دار بود. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین درصد و عملکرد اسانس به ترتیب با 17/4 درصد و 75/64 کیلوگرم در هکتار از تیمار H4 به دست آمد. هم‌چنین اثر نیتروکسین بر تمام صفات فوق به جز درصد اسانس معنی‌دار بود. برهمکنش تیمارهای اسید هیومیک و نیتروکسین بر عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه، معنی دار شد. بیشترین عملکرد دانه (33/1758 کیلوگرم در هکتار) از تیمار N4H3 به دست آمد. با توجه به نتایج این پژوهش به نظر می رسد استفاده از 5/1 لیتر نیتروکسین و سه کیلوگرم اسید هیومیک در هکتار بهترین تیمار در تولید درصد و عملکرد اسانس زنیان باشد.