بررسی اثر نوع توده و تیمار هورمونی BAP بر باززایی درون شیشه ای گیاه دارویی زوفا (Hyssopus officinalis L.)

Abstract

زوفا (Hyssopus officinalis L.)، از مهمترین گیاهان دارویی و ادویه ای متعلق به تیره نعناعیان می باشد که مبدأ آن آسیای صغیر است. تکثیر و بهره برداری از پتانسیل بالقوه گیاهان دارویی از اهداف فن آوری های نوین از جمله بیوتکنولوژی و کشت بافت می باشد. در این تحقیق اثر نوع توده و غلظت های مختلف هورمون BAP بر باززایی گیاه زوفا در شرایط کشت درون شیشه ای مطالعه گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل با سه نوع توده (همدان، شیراز و مشهد) و در چهار سطح BAP (0، 2/2، 4/4، 2/13 میکرومولار) و در سه تکرار انجام گردید. نتایج آنالیز داده ها نشان داد که توده های مورد مطالعه از نظر میانگین باززایی دارای اختلاف معنی داری می باشند. در هر سه توده کمترین میانگین باززایی و درصد باززایی در محیط MS بدون هورمون مشاهده شد. در توده همدان بیشترین میانگین شاخساره باززایی شده (86/7) و درصد باززایی (86 درصد) در تیمار 4/4 میکرومولار BAP، بدست آمد. در توده شیراز تیمار 4/4 میکرومولار BAP با میانگین 7 شاخساره باززایی شده و 80 درصد باززایی مناسبترین تیمار هورمونی بود. غلظت 2/2 میکرومولار BAP در توده مشهد با میانگین 9 شاخساره باززایی شده و درصد باززایی 86 درصد بهترین تیمار شناخته شد. کمترین میزان درصد باززایی نیز با صفر درصد در محیط کشت های MS بدون هورمون و حاوی 2/13 میکرومولار BAP مشاهده گردید. اثر غلظت‌های مختلف IBA بر درصد ریشه زایی در سطح احتمال 1 درصد معنی دار بوده است و بیشترین درصد ریشه زایی (66/86 درصد) در غلظت 84/9 میکرومولار IBA و کمترین درصد ریشه زایی (صفر درصد) در محیط MS 1/2 بدون هورمون ثبت گردید.