تأثیر غلظت‌های مختلف نیتروژن و 2,4-D بر تولید کالوس و گیاهچه زامیفولیا Zamioculcas zamiifolia Engl.در شرایط کشت درون‌شیشه‌ای

Abstract

زامیفولیا با نام علمی Zamioculcas zamiifolia متعلق به خانواده Araceae است. به دلیل مشکلات تکثیر سنتی گیاه زامیفولیا، کشت بافت آن جهت تکثیر سریع و تولید گیاهان عاری از بیماری در زمانی کوتاه­تر پیشنهاد می­شود. در این پژوهش اثر تنظیم کننده­ی رشد گیاهی 2,4-D، غلظت­های متفاوت نیتروژن کل و نسبت­های نیترات به آمونیوم بر بهبود رشد گیاه زامیفولیا در آزمایش­های جداگانه مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش اول تولید کالوس از برگ کامل زامیفولیا در محیط کشت­هایMS 2/1 تغییر یافته،MS تغییر یافته با دو غلظت تنظیم کننده رشد 2,4-D (05/9 و 1/18 میکرو مولار) مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش دوم اثر دو غلظت نیتروژن کل 48 و 24 میکرو مولار و دو نسبت نیترات به آمونیوم 1:3 و 1:1 در حضور تنظیم کننده­های رشد گیاهی نفتالن استیک اسید (NAA) با غلظت 69/2 میکرومولار و بنزیل آمینو پورین (BAP) با غلظت 22/2 میکرومولار بر تولید گیاهچه کامل در کوتاه­ترین دوره رشدی، مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت تاثیر بسترهای کاشت مختلف بر سازگاری گیاهچه‌های تولید شده کشت بافتی در محیط برون شیشه­ای ارزیابی شد. نتایج حاصل از آزمایش اول نشان داد که حجیم­ترین کالوس­ها در محیط کشت MS 2/1 تغییر یافته و تنظیم کننده رشد 2,4-D با غلظت 05/9 میکرومولار در مقایسه با سایر تیمارها تولید شد. مطابق نتایج این تحقیق در هفته­های ابتدایی در تیمار نیتروژن کل 24 میکرومولار و نسبت نیترات به آمونیوم 1:3 بیشترین اندازه کالوس و تعداد برگ مشاهده شد. اما در هفته­های بعدی تحت غلظت نیتروژن کل 48 میکرومولار و نسبت نیترات به آمونیوم 1:1 افزایش رشد رویشی در گیاهچه­های تولید شده مشاهده شد. گیاهچه­های کشت شده در بستر پیت ماس بیشترین تعداد جوانه برگ را نشان دادند.