مقایسۀ تأثیر انواع آهک بر فشار و زمان تورم خاک بنتونیت

Abstract

امروزه باتوجه به وسعت خاک‌های تورمی و همچنین خرابی‌های ناشی از فشارهای حاصل از تورم این خاک‌ها، موجبات انهدام کامل ساختمان‌های سبک، پوشش کانال‌های آبیاری، کف‌سازی‌ها و ترک در پی‌ها را به‌وجود ‌آورده است. در این تحقیق بااستفاده از آزمایش فشار تورم با حجم ثابت تغییرات فشار تورم و زمان فشار تورم نمونه‌های متراکم‌شده از مخلوط خاک‌ بنتونیت با 3% آهک هیدراتۀ صنعتی، آهک زندۀ صنعتی، آهک هیدراتۀ سنتی و آهک زندۀ سنتی در رطوبت 2% الی3% کمتر از رطوبت بهینه در زمان‌های عمل‌آوری 0، 1، 7، 28 و90روزه اندازه‌گیری شد. پس از اندازه‌گیری فشار تورم، باربرداری از نمونه‌ها به دو روش کنترل کرنش و کنترل تنش صورت گرفت. نتایج آزمایش‌ها نشان می‌دهند که تأثیر افزودن آهک زنده به بنتونیت در کاهش مقادیر فشار تورم اولیه، زمان انتهای فشار تورم اولیه، سرعت فشار تورم ثانویه با زمان، شاخص تورم کنترل کرنش و کنترل تنش بیشتر از آهک هیدراته بود. به‌علاوه با افزایش درصد هیدروکسید کلسیم در آهک هیدراته و اکسیدکلسیم در آهک زنده شاخص‌های تورمی ذکرشده در بالا، در نمونه‌ها کاهش یافتند. نمونه‌های تثبیت‌شده با آهک زندۀ سنتی دارای کمترین مقدار شیب فشار تورم ثانویه با زمان بود. شیب فشار تورم ثانویه با زمان نمونه‌های تثبیت‌شده با آهک زندۀ صنعتی کمتر ازآن برای نمونه‌های تثبیت‌شده با آهک هیدراتۀ صنعتی بود. شاخص تورم باربرداری با کنترل کرنش از شاخص تورم باربرداری با کنترل تنش برای کلیۀ نمونه‌ها بزرگ‌تر بود. ضمناً با افزایش زمان عمل‌آوری میزان فشار تورم اولیه، زمان انتهای فشار تورم اولیه، سرعت فشار تورم ثانویه با زمان و شاخص تورم کنترل کرنش و کنترل تنش همگی نمونه‌ها کاهش یافتند. شیب فشار تورم ثانویه با زمان برای انواع آهکها در زمان عمل‌آوری 90 روزه با هم اختلاف چندانی نداشتند. زمان فشار تورم اولیه پس از 90 روز عمل‌آوری برای آهک هیدراتۀ سنتی کمترین و برای آهک هیدراتۀ صنعتی بیشترین مقدار بود. پس از 90 روز عمل‌آوری شاخص تورم کنترل کرنش و کنترل تنش برای آهک زندۀ سنتی کمترین و برای آهک هیدراتۀ صنعتی بیشترین مقدار بود.