چارچوب سنجش و ارزیابی وضعیت فعالیت های بهداشتی- درمانی منطقه 12 شهر تهران از منظر رهیافت پدافند غیرعامل

Abstract

پیش زمینه و هدف: فعالیت های بهداشتی- درمانی به عنوان یکی از مهم ترین فضاهای پشتیبان مدیریت بحران در تمامی بحران ها به ویژه بحران حمله نظامی شناخته می شوند؛ از این رو به بکارگیری اقدامات پیشگیرانه و بازدارنده در این نوع از فعالیت ها در زمان صلح، حیاتی می‌باشد. پدافند غیرعامل به عنوان یکی از شاخه های مدیریت بحران در کشور، با نوع تهدید جنگ و حمله نظامی، که هدف آن افزایش بازدارندگی، تأمین نیازهای حیاتی، تداوم خدمات رسانی و تسهیل اداره کشور در شرایط بحران است، شناخته می شود. بنابراین بکارگیری اصول آن نقش بسزایی در ارتقاء توان فعالیت های بهداشتی- درمانی در رویارویی با بحران حمله نظامی دارد. منطقه 12 شهر تهران به عنوان هسته مرکزی تهران قدیم، و همچنین قرارگیری نهاد های مهم تصمیم سازی و تصمیم گیری، وجود بازار بزرگ تهران (به عنوان قلب تپنده اقتصاد شهر و کشور) و مرکز اصلی اصناف و بورس های کالای شهر شناخته می شود که در صورت بروز حمله نظامی نه تنها این شهر و منطقه بلکه کل کشور نیز دچار بحران شود. بر همین اساس هدف این پژوهش معرفی چارچوب سنجش و ارزیابی وضعیت فعالیت های بهداشتی- درمانی منطقه 12 شهر تهران از منظر رهیافت پدافند غیرعامل تعیین گردیده است. روش: نخست با استفاده از روش "مرور منابع و اسناد (مطالعات اسنادی)"، بنیان ها و اصول رهیافت پدافند غیرعامل ردیابی گ و با بکارگیری روش "شاخص سازی"، اصول استخراج شده، به عناصری قابل ردیابی تبدیل و چارچوبی قابل سنجش برای آن ها پیشنهاد گردیده است. در آخر با استفاده از روش های "تحلیل فضایی" و "پیمایش میدانی (مشاهده و مصاحبه)" به ارزیابی وضعیت فعالیت های بهداشتی- درمانی منطقه 12 شهر تهران اقدام شده است. یافته ها: نتایج ارزیابی نشان از مقاومت ساختمانی پایین، عمر بالای ابنیه و نبود فضاهای باز پیرامونی در اکثریت مراکز درمانی دارد. نتیجه گیری: به عنوان برونداد پژوهش، بهسازی و نوسازی، آزادسازی فضای پیرامون، تسهیل دسترسی و همچنین مکان یابی مراکزی به منظور فرود بالگرد های امداد و نجات پیرامون فعالیت های بهداشتی- درمانی در منطقه پیشنهاد گردید.