تأثیر حمایت زود هنگام بر استرس مادران نوزاد نارس در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان، یک مطالعه نیمه تجربی

Abstract

زمینه و هدف: زایمان زودرس برای مادران یک تجربه فوق العاده استرس‌زا است. در این مطالعه برآنیم که تأثیر اجرایی شدن مداخلات حمایتگرانه زود هنگام مبتنی بر شواهد را بر استرس مادران نوزادان نارس در NICU ارزیابی نماییم. روش بررسی: این مطالعه نیمه تجربی در بخش‌های نوزادان بیمارستان‌های شهید اکبرآبادی و مهدیه شهر تهران، از ۲۵ بهمن ۱۳۹۴ تا ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۵ که به طور تصادفی به سایت‌های مداخله و کنترل اختصاص داده شدند، انجام شد. بر اساس معیارهای ورود/ خروج، 68 نوزاد و مادر در بیمارستان شهید اکبرآبادی (کنترل) و 75 نوزاد و مادر در بیمارستان مهدیه (مداخله) وارد مطالعه شدند. در زمان ترخیص، استرس مادر توسط ابزار استرس والدین: واحد مراقبت ویژه نوزادان (PSS-NICU: Parental Stressor Scale: Neonatal Intensive Care Unit ) اندازه گیری شد. در گروه مداخله، در حمایت اطلاعاتی، معنوی، تکریمی و عاطفی از مادران در NICU، مداخلات مختلفی پیش بینی شده بود که به تدریج از ابتدای ورود نوزاد به NICU، شروع و در سراسر اقامت در واحد نوزادان ادامه یافت و تا سه ماه از زمان تولد نوزاد پی‌گیری شد. گروه کنترل تحت مراقبت معمول قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از نسخه ۱۳ نرم افزار STATA و با استفاده از آزمون‌های تی، مجذور کای و وزن دهی درمانی احتمالی معکوس Inverse Probability Treatment Weights (IPTW) تحلیل شدند. یافته‌ها: پس از تعدیل متغیرهای قبل از درمان توسط IPTW، اختلاف میانگین تعدیل شده در نمره استرس نسبت به محیط NICU، ۵۵/۰ (۸۹/۰ تا ۲/۰) با (۰01/۰> P) و نسبت به تغییر در نقش مادری، ۳۷/۰ (۶۸/۰ تا۰۶/۰) با (02/۰= P)، نسبت به ظاهر و رفتار و درمان نوزاد، ۲۹/۰ (۴۳/۰- تا۳۷/۰) با (89/0= P) و نمره استرس کل ۲۵/۰ (۵۸/۰ تا ۰۷/۰) با (13/0= P) بود که نمره استرس نسبت به محیط NICU و تغییر نقش مادری، در گروه مداخله، نسبت به کنترل به شکل معنی‌داری کمتر بود. نتیجه‌گیری کلی: با توجه به اجرای موفقیت آمیز مداخلات در خصوص برخی زمینه‌های استرس مادری، پیشنهاد می‌شود سیاست گذاران نسبت به اجرایی نمودن این مداخلات مبتنی بر شواهد، در قالب مدل‌هایی خانواده محور، حمایت‌گر و خوشامدگو در NICU اهتمام ورزند.