بررسی کیفیت سلامت بیماران با هرنی دیسک کمری ، قبل و بعد از جراحی هرنی دیسک کمری

Abstract

زمینه و هدف: فتق دیسک کمری یکی از شایع‌ترین علل درد کمر می‌باشد و پس از بیماری‌های ریوی، کمردرد دومین علت مراجعه به پزشک می‌باشد. در مطالعه حاضر به بررسی کیفیت سلامت بیماران، قبل و بعد از جراحی هرنی دیسک کمری و ضرورت انجام جراحی دیسک پرداخته شده است. روش کار: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی که نمونه‌ها به‌صورت در دسترس انتخاب شدند 90 بیمار با کمردرد مزمن که کاندید جراحی هرنی دیسک کمر بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. جمع آوری داده‌ها از طریق پرسشنامه کیفیت سلامت 36-SF و همچنین با استفاده از پرسشنامه دموگرافیک، جمع آوری شد. قبل از عمل به منظور ارزیابی کیفیت سلامت بیماران از پرسشنامه 36-SF استفاده شد پس از عمل نیز بیماران در دو مرحله زمانی 6 ماه و سپس 12 ماه، با کمک پرسشنامه مذکور پیگیری شدند و کیفیت زندگی آنها مجدداً مورد ارزیابی قرار گرفت. از آمار توصیفی، آزمون Tزوجی و آزمون KS استفاده شد و برای اهداف مقایسه‌ای بر حسب متغیرهای زمینه‌ای از روش لایه سازی استفاده شد سپس نمونه‌ها با نرم افزار20 SPSS- مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: میانگین و انحراف معیار بهبود نمره در بعد جسمی کیفیت زندگی قبل و 6 ماه پس از درمان از نظر جنس، در مردان 13/9±60/38 و در زنان 56/8±90/31 به دست آمد که این اختلاف از نظر آماری معنی دار بود (005/0p=). همچنین میانگین و انحراف معیار بهبود نمره در بعد جسمی کیفیت زندگی قبل و 12 ماه پس از درمان، در مردان72/6± 58/ 43و در زنان 24/7± 37/40بود که این اختلاف از نظر آماری معنی دار نبود (009/0=p). میانگین و انحراف معیار بهبود نمره در بعد روانی کیفیت زندگی قبل و 6 ماه پس از درمان در مردان 72/11±41/18 در زنان 37/7± 26/14بود که این اختلاف از نظر آماری معنی دار بود (001/0>p)، همچنین میانگین و انحراف معیار بهبود نمره در بعد روانی کیفیت زندگی قبل و 12 ماه پس از درمان در مردان 69/9± 93/24 و زنان 86/8± 26/29 برآورد شد که این اختلاف از نظر آماری معنادار بود به‌طوریکه در زنان بهبودی بیشتری نسبت به مردان حاصل شده بود. میانگین و انحراف معیار بهبود نمره در بعد جسمی کیفیت زندگی قبل و 6 ماه پس از درمان در بیماران بر اساس مدت زمان درد کمر و اندام تحتانی، در دو گروه زیر 2ماه و بالاتر از 2 ماه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در گروه زیر 2 ماه ،18/7± 06/39 در گروه بالاتر از 2 ماه 36/9± 59/32 بوده است که این اختلاف از نظر آماری معنی دار بود (012/0=p) به‌طوریکه بیماران با مدت درد کمر و اندام تحتانی کمتر (گروه زیر 2 ماه) بهبودی بیشتری را نشان دادند. همچنین میانگین و انحراف معیار بهبود نمره در بعد جسمی کیفیت زندگی قبل و 12ماه پس از درمان در گروه زیر 2 ماه، 86/7± 37/45 در گروه بالاتر از 2 ماه 31/10± 68/38 بوده است که این اختلاف از نظر آماری معنی دار بود (08/0=p) به‌طوریکه بیماران با مدت درد کمر و اندام تحتانی کمتر (گروه زیر 2 ماه) بهبودی بیشتری را نشان دادند همچنین به‌طور کلی میانگین نمره بهبود سلامت جسمی و روانی اختلاف معنی داری را با توجه به شاخص توده بدنی، تعداد دیسک درگیر و مصرف دخانیات در قبل، 6 و 12 ماه بعد را نشان داد به این معنی که با توجه به نتایج آزمون T مستقل، نمره بهبود کیفیت زندگی در بعد جسمی و روانی؛ در مقایسه قبل، 6 ماه و 12 ماه پس از جراحی در بین مردان و زنان از نظر آماری معنادار بود و نشان دهنده بالا رفتن کیفیت زندگی در دو بعد جسمی و روانی شده بود (001/0>p). نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد کیفیت زندگی که در مطالعه حاضر در دوره های زمانی قبل از درمان، 6 و 12ماه پس از درمان صورت گرفت باعث بهبود قابل توجهی در وضعیت جسمی و روانی بیماران با عارضه هرنی دیسک کمری شد.