اثربخشی ارگونومی مبتنی بر مدیریت استرس شغلی بر شاخص توانایی کار و استرس شغلی کارگران در یک صنعت تولید قطعات خودرو

Abstract

زمینه و هدف: در صنعت تولید خودرو، مونتاژکاران به دلیل بار کاری زیاد در معرض استرس شغلی می باشند. استرس با توانایی کار ارتباط دارد و می تواند بر آن تاثیر منفی بگذارد. این پژوهش تأثیر برنامه ارگونومی مبتنی بر مدیریت استرس شغلی(Ergo-JSI) بر شاخص توانایی کار و استرس شغلی مونتاژکاران را در یک کارخانه تولید قطعات خودرو بررسی می کند. روش کار: از نوع مداخله ای و به روش پیش- آزمون و پس – آزمون در بخش مونتاژ یک کارخانه تولید قطعات خودرو بود. گروه نمونه شامل80 نفر از شاغلین این بخش بود و نمونه گیری بصورت سرشماری بود. تجزیه و تحلیل ها داده ها به روش های آماری ویلکاکسون، t زوجی و آزمون ساین تست انجام شد. برنامه مداخله ای ارگونومی مبتنی بر استرس شغلی(Ergo-JSI) به مدت 8 هفته اجرا شد. پرسشنامه های استرس شغلی(BJSQ)، شاخص توانایی کار(WAI)، چک پوینت های ارگونومی (ECP) و پیشگیری از استرس در محیط کار(سازمان بین‌المللی کار) ابزار پژوهش بودند. ارزیابی میزان استرس شغلی بر اساس دو معیارA و B؛ استرس بالا به عنوان بالاترین سطح واکنش استرس (معیارA) و داشتن سطح متوسط یا بالاتر واکنش استرس، همراه با داشتن بالاترین میزان استرسور شغلی یا کمترین حمایت اجتماعی در محل کار (معیار B) برای کارکنان تعیین گردید. یافته ها: برنامه مداخله ای به طور معنی داری نمره توانایی کار کارگران را افزایش داد(001/0>P). سطح توانایی انجام کار در 25/16 درصد از کارگران افزایش یافت (012/0P=). بعلاوه، نمره استرس شغلی کارگران، به میزان قابل ملاحظه ای کاهش یافت (05/0>P). تغییرات کمی در کاهش استرس براساس معیار A (25/51 % ) و براساس معیارB پرسشنامه استرس شغلی BJSQ(5/27 % ) مشاهده شد که از لحاظ آماری معنی‌دار‌ بود (001/0>P). نتیجه گیری: برنامه مداخله ای مدیریت استرس شغلی) (Ergo-JSI، با رویکرد فردی و سازمانی بر کاهش استرس شغلی و افزایش شاخص توانایی کار کارگران مونتاژ کارخانه تولید قطعات خودرو، موثر بود. بنابراین، این برنامه ارگونومی مشارکتی که رویکردی یکپارچه دارد، می تواند سلامت روانی کارکنان را بهبود دهد.