تحلیل جرم‌شناختی تخریب جنگل و تصرف منابع‌ طبیعی با رویکرد پیشگیرانه (مورد مطالعه:‌ استان کهگیلویه‌ و بویراحمد)

Abstract

زمینه و هدف: تجاوز به منابع طبیعی مفهومی عام است که همه ساله خسارات جبران‌ناپذیری را به دنبال دارد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی مهم‌ترین علل و عوامل وقوع جرائم علیه جنگل و تصرف عدوانی منابع طبیعی و تغییر کاربری آنها در استان کهگیلویه‌ و بویراحمد و نحوه جرم‌انگاری تخریب جنگل و تصرف منابع طبیعی در قوانین جزایی ایران انجام شد. روش: منابع لازم برای انجام پژوهش حاضر، با رجوع به منابع کتابخانه‌ای و مصاحبه با کارشناسان منابع طبیعی و قضات دادگستری گردآوری شد. اطلاعات مورد نیاز به صورت فیش‌برداری از کتاب‌ها، نشریات تخصصی، نمایه نشریات و مقالات علمی - تخصصی گرد‌آوری شد. مصاحبه با کارشناسان، ماموران یگان حفاظت و کارشناسان حقوقی اداره ‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کهگیلویه و بویر احمد و قضات دادگاه بدوی و تجدیدنظر، وکلا و کارشناسان رسمی دادگستری استان از دیگر ارکان جمع‌آوری اطلاعات پژوهش بودند. یافته‌ها: به نظر می‌رسد فقر فرهنگی و اقتصادی، پایین بودن میزان مجازات مجرمان، افزایش جمعیت، کمبود اراضی کشاورزی، ضعف مدیریتی و نبود نیروهای متخصص و متعهد در ادارات منابع طبیعی و همچنین تناسب نداشتن امکانات و بودجه ادارات منابع ‌طبیعی در برابر وسعت منابع ‌طبیعی، از مهم‌ترین عوامل دامن زننده به تخریب منابع طبیعی در استان هستند که برای جلوگیری از این تخریب و تصرف باید این علل و عوامل مرتفع شوند. نتایج: اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی در خصوص اهمیت جنگل‌ها و منابع طبیعی، به‌روز و یکپارچه کردن قوانین مرتبط با حوزه منابع طبیعی و جنگل، افزایش میزان مجازات‌ این جرائم، خارج شدن مدیریت ادارات منابع طبیعی از جهاد کشاورزی و مستقل شدن آن به لحاظ ساختار اداری و نظارت بیشتر بر عملکرد دولت، از جمله نتایج به‌دست آمده در پژوهش حاضر است.