ارتباط ازدیاد حساسیت های دارویی با مولکول های مجموعه سازگاری بافتی اصلی (MHC)

Abstract

ازدیاد حساسیت های دارویی (Drug Hypersensitivity Reaction: DHR) دسته ای از انواع واکنش­های ناخواسته دارویی (Adverse Drug Reaction: ADR) می­باشند که در سراسر دنیا عوارض آن، می­تواند حتی با مرگ و میر همراه باشد و در اغلب موارد با وجود سرمایه گذاری­های عظیم و تحقیقات گسترده ای که در تولید دارو صورت گرفته، منجر به کنار گذاشته شدن آن دارو می­شود. واکنش های ناخواسته دارویی بطور کلی به دودسته A و B تقسیم می­شوند. واکنش­های نوع A که قابل پیش بینی و وابسته به دوز هستند اما واکنش­های ناخواسته دارویی نوع B غیر قابل پیش بینی و مستقل از دوز بوده و گاهی تا 20 درصد از تمام واکنش­های ناخواسته دارویی را شامل می­شوند که شامل حساسیت­های شدید دارویی به واسطه سیستم ایمنی (آلرژی دارویی) یا واکنش های بدون دخالت سیستم ایمنی است. مولکول­های مجموعه اصلی سازگاری بافتی (Major Histocompatibility Complex) یکی از مهمترین عوامل چگونگی و تنوع پاسخ های ایمنی در افراد مختلف هستند. مطالعات متعددی، همراهی برخی واریانت­های این مولکول ها را در ابتلاء و عدم ابتلاء به برخی بیماری­ها از جمله بدخیمی­ها و بیماری­های خودایمن گزارش کرده اند. طی دهه گذشته، مطالعات متعددی پیرامون همراهی آلل­های MHC یا HLA با سندرم­های افزایش حساسیت دارویی (DHS) صورت گرفته که نوید بخش ایجاد امکان تشخیص و شناسایی بیماران در معرض خطر است و در نتیجه موجب پیشگیری از بروز سندرم­های افزایش حساسیت دارویی می شود. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) انجام تست غربالگری برای تعیین آلل HLA-B*15:02 را در جمعیت در معرض خطر پیش از تجویز داروی کاربامازپین، پیشنهاد کرد. تفاوت های ژنتیکی در نژادهای گوناگون انجام این مطالعات را در جمعیت­ها و کشورهای مختلف ضروری می سازد. بنابراین برپایه بررسی متون ما پیشنهاد می -کنیم که این مطالعات درجمعیت ایرانی به ویژه در بیماری های آلرژیک نیز انجام گیرد.