تأثیر عرض کریدور سازۀSFM بر افزایش میزان رسوبات تخلیه‌شده از مخزن

Abstract

مخازن سدها با هدف کنترل سیلاب، ذخیره‌ و تأمین آب برای مصارف پایین دست، تولید انرژی و یا امور تفریحی احداث می‌شوند؛ از این ‌رو حفظ و نگهداری مخازن و به حداقل رساندن تلفات حجم مخزن در اثر ترسیب رسوبات دارای اهمیت بالایی است. در این مقاله راهکاری برای افزایش راندمان تخیله­ی رسوبات ته‌نشین شده ارائه شده است که در این روش سازه‌ای موسوم به سازه‌ی SFM[1] متشکل از دو ردیف شمع موازی در قسمت بالادست دریچه‌ی تحتانی به کف مخزن نصب می‌گردد. در تحقیق آزمایشگاهی حاضر یک تا شش جفت شمع‌، با نفوذپذیری 5/37% در دو ردیف موازی به فواصل 4، 8، 16 و 24 سانتی‌متر از هم‌دیگر نصب شد تا با عبور جریان آب از پیرامون شمع‌ها و نیز در امتداد کریدور ایجاد شده توسط دو ردیف شمع، علاوه بر تولید گردابه‌ها، منجر به اندرکنش متقابل خطوط جریان و افزایش سرعت نسبی آب در پیرامون شمع‌ها و نیز امتداد کریدور گردد. نتایج نشان داد که در بهینه‌ترین حالت استفاده از سازه‌ی SFM یعنی کریدور با عرض 8 سانتی‌متر، حجم رسوبات تخلیه شده از مخزن تا میزان 261% نسبت به مقدار مشابه در حالت شاهد (بدون سازه‌ی SFM) افزایش می‌یابد.

[1] Sediment Flushing Motivator