مقایسه اثربخشی درمان فراشناختی و مواجهه‌سازی طولانی‌مدت بر کاهش علایم اضطراب و افسردگی در جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از ضربه‌ (PTSD) مزمن ناشی از جنگ

Abstract

زمینه و هدف: با توجه به شیوع بالای علائم اضطراب و افسردگی در جانبازان، مطالعه حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان فراشناختی به‌عنوان یک روش درمانی جدید با مواجهه درمانی طولانی ­مدت به عنوان یک روش درمانی پیشنهادی و معمولی در درمان جانبازان جنگ با اختلال PTSD مزمن و علائم اضطراب و افسردگی آن‌ها به عنوان اختلالات همراه انجام شد. روش‌ها: این مطالعه به روش نیمه ­تجربی با گروه کنترل (در انتظار درمان) به صورت پیش‌آزمون و پس‌آزمون با پیگیری 3 ماه روی 57 نفر از جانبازان مراجعه کننده به برخی بخش‌های روان­پزشکی بیمارستان‌های نظامی شهر تهران اجرا شد. جهت انجام مطالعه، 17 نفر به گروه آزمایش 1 (دریافت‌کننده درمان فراشناختی)، 17 نفر به گروه آزمایش 2 (دریافت‌کننده مواجهه‌درمانی طولانی‌مدت) و تعداد 23 نفر به گروه کنترل به صورت تصادفی تخصیص داده شدند. ابزارهای پژوهش شامل: فهرست اختلال استرس پس از ضربه (PCL-M - ویرایش نظامی)، سیاهه افسردگی بک (BDI-II)، سیاهه اضطراب‌بک (BAI-II) و پرسشنامه جمعیت‌شناختی محقق‌ساخته بود. یافته‌ها: با در نظر گرفتن همسانی گروه ­ها، نتایج پژوهش نشان داد که اثربخشی هر دو مداخله روی کاهش نشانه‌های افسردگی و اضطراب یکسان بوده است. اما بین گروه‌‌های دریافت‌کننده درمان فراشناختی و مواجهه‌درمانی طولانی‌مدت با گروه کنترل در انتظار درمان در زمینه متغیرها تفاوت معناداری وجود داشت که این موضوع نشان‌دهنده اثربخشی هر دو مداخله درمانی روی متغیرها است (001/0P=). نتیجه‌گیری: یافته‌های حاضر نشان داد که درمان فراشناختی هم می‌تواند به عنوان یکی از مداخلات درمانی اثربخش جدید در حوزه PTSD مزمن ناشی از جنگ در کنار سایر درمان‌های روان­شناختی PTSD (مواجهه‌درمانی طولانی‌مدت) همچنین خود به تنهایی مطرح باشد.