تبيين روان‌شناختي علل آسيب‌پذيري زنان در بلايا: يک مطالعه کيفي

Abstract

سابقه و هدف: زنان ازجمله بيشترين قربانيان بلايا هستند. با توجه به اهميت پيشگيري، شناسايي گروه‌هاي آسيب‌پذيرتر به مواجه بهتر اين افراد با بلايا مي انجامد. مطالعه باهدف تبيين روان‌شناختي علل آسيب‌پذيري زنان در بلايا انجام‌شد.روش بررسي: مطالعه به‌صورت کيفي از نوع نظريه مبتني بر داده‌ها و از طريق مصاحبه نيمه ساختارمند با 33 نفر از صاحب‌نظران رشته‌هاي روانشناسي، روان‌پزشکي، روان پرستاري، مددکاري و رفاه اجتماعي، پزشکي اجتماعي و مطالعات زنان و مطلعين حوزه بحران، با نمونه‌گيري گلوله برفي در استان‌هاي تهران و اصفهان و شهرستان‌هاي مشهد و تبريز در سال 1395 انجام شد. براي قابليت انتقال‌يافته‌ها، نمونه با حداکثر تنوع انتخاب شد. براي اطمينان‌پذيري و تائيد پذيري متن مصاحبه و کدها در اختيار هر يک از پاسخگويان قرار گرفت. روش تحليل موضوعي براي گزارش داده‌ها استفاده شد. ملاحظات اخلاقي تحقيقات کيفي در اين مطالعه در نظر گرفته شد.يافته‌ها: يافته‌هاي اين مطالعه 3 کد اصلي و 30 کد فرعي را در پاسخ به سؤال دلايل آسيب‌پذيري زنان در بلايا ازنظر روان‌شناختي را مطرح نمود ازجمله: دلايل زيستي (هورموني، مسائل عاطفي، توان فيزيکي کمترَ)؛ دلايل اجتماعي (نقش‌هاي اجتماعي ضعيف‌تر، حمايت اجتماعي کمتر، باورها و ارزش‌هاي فرهنگي نادرست، تعارض بين سنت و مدرنيته، فرهنگ مردسالار، نگاه جنسيتي و عدم امنيت، نداشتن امدادگر خانم و حضور کمرنگشان در سازمان‌ها، وضعيت اقتصادي و سطح سواد پايين‌تر، اعتقادات مذهبي، سياست‌ها و قوانين) و دلايل روان‌شناختي (اختلالات رواني، عواطف و انگيزه مادري).نتيجه‌گيري: ديدگاه بيشتر مصاحبه‌کنندگان بر آن بود که دلايل آسيب‌پذيري زنان در بلايا به‌جز حوزه روان‌شناختي به ساير حوزه‌هاي اجتماعي و زيستي مربوط است. اين نتايج مي‌تواند براي سازمان‌هاي مرتبط با حوزه سلامت و مديريت بحران کاربردپذير و براي جامعه زنان و ساير افراد مرتبط با اين جامعه مفيد باشد. How to cite this article:Shooshtari Sh, Abedi MR, Bahrami M, Samouei R. Determining the Reasons Behind Women’s Vulnerability During Disasters: A Qualitative Study. J Saf Promot Inj Prev. 2017; 5(1):51-8 .