شناسايي دلايل تصادفات مبتني بر الگوهاي ذهني رانندگان برون‌شهري با استفاده از روش تحليل عاملي

Abstract

سابقه و هدف: شناسايي عوامل مؤثر بر تصادفات به‌ويژه در کشورهاي با درآمد متوسط، گامي مهم در افزايش سطح ايمني راه‌ها و کاهش تلفات است. در مطالعات گذشته اين موضوع از نگاه پليس و يا متصديان جاده‌اي موردتوجه قرارگرفته و به الگوهاي ذهني رانندگان در خصوص دلايل تصادفات توجه نشده است درحاليکه شدر حاليکه شناسايي اين الگوها مي‌تواند اطلاعات مفيدي در جهت شناسايي دلايل تصادفات ارائه نمايد. هدف اصلي از اين تحقيق پژوهش شناسايي الگوهاي ذهني رانندگان در خصوص علل تصادفات استبود.روش بررسي: در اين پژوهش از تحليل عاملي براي شناسايي الگوهاي ذهني رانندگان استفاده‌شده است. کيو متدولوژي، فني است که پژوهشگر را قادر ميسازد تا او لا ادراکات و عقايد را شناسايي و طبقهبندي کند و ثانياً به دستهبندي گروههاي افراد بر اساس ادراکاتشان بپردازد. بر اساس پژوهش‌هاي قبلي و فضاي گفتمان پژوهش سي عامل و گزاره تصادفات براي راه‌هاي برون-شهري استخراج گرديد و اين عوامل مطابق با روش Q توسط کيو توسط سي نفر از رانندگان حرفه‌اي امتيازدهي گرديد. بر اساس اين امتيازدهي و اولويتدهي و با معيار نسبت واريانس، الگوهاي مختلف فکري رانندگان در خصوص دلايل تصادفات شناسايي‌شده است. در اين پژوهشبه منظور رعايت موازين اخلاقي، هدف مطالعه به رانندگان توضيح داده شد و رضايت آگاهانه اخذ شد. همچنين، نويسندگان متعهد شدند که اطلاعات افراد به‌صورت محرمانه باقي بماند.يافته ها: با توجه به تحليل عاملي انجام‌شده هفت الگوي ذهني در ميان رانندگان در خصوص دلايل تصادفات شناسايي گرديد که درمجموع 80 درصد واريانس کل را شامل ميشود. با بررسي اين الگوها اطلاعات مفيدي در اين زمينه حاصل گرديد. سبقت، انحراف به چپ و صحبت با تلفن همراه به‌عنوان دلايل اصلي تصادفات شناسايي‌شدهاند درحالي‌کهدر حاليکه برخلاف انتظار، عبور کنترل نشده عابرينعابر ين پياده از راه برون‌شهري موردتوجه رانندگان قرار نگرفته است.نتيجه گيري: تصوير رانندگان از عوامل مؤثر بر تصادفات با نتايجي که بر اساس بازديد ايمني انجام‌شده يکسان نبوده است. شناسايي اين الگوها هم به اصلاح نظرات متخصصين راه کمک مي‌نمايد و هم مي‌توان با فرايندهاي آموزش، الگوهاي ذهني غلط ميان رانندگان را در خصوص دلايل تصادفات اصلاح نمود.How to cite this article:Nasrollahtabar A, Babagoli H, Arghand E. Detection of Cause of Accidents Based on Mental Patterns of Rural Drivers Using Factor Analysis. J Saf Promot Inj Prev. 2019; 7(1):20-8.