بررسی وضعیت کیفی آب‌های زیرزمینی با استفاده از شاخص GWQI و پهنه‌بندی آن با سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)

Abstract

مقدمه: باتوجه به آنکه منابع آب زیرزمینی عمده‌ترین منابع تأمین آب شهرستان گرمی به‌شمار می‌رود لذا اطمینان از مطلوبیت آن به‌منظور حفظ سلامت مصرف‌کنندگان، اهمیت فراوانی دارد لذا هدف این مطالعه، بررسی وضعیت کیفی آب‌های زیرزمینی منطقه گرمی با استفاده از شاخص GWQI (شاخص کیفی آب زیرزمینی) و پهنه‌بندی آن با سامانه اطلاعات جغرافیایی ( GIS ) می‌باشد. مواد و روش‌ها: این مطالعه از نوع مطالعات توصیفی تحلیلی می‌باشد که به مدت 14 ماه بر روی منابع آب زیرزمینی شهرستان گرمی انجام شد. برای این منظور، عملیات نمونه‌برداری از آب تمامی این چاه‌ها به مدت یک سال به‌صورت ماهی یک بار و در فاصله زمانی آذر ماه 1392 تا آذر ماه 1393 از طريق شير برداشـت خروجـي از چـاه صورت گرفت. سپس نمونه‌ها به سرعت به آزمایشگاه شرکت آب و فاضلاب استان اردبیل منتقل و مقدار شاخص‌های فیزیکو شیمیایی موردنیاز برای تعیین شاخص GWQI شامل pH ، جامدات محلول کل، کلرور، کلسیم، منیزیم، سولفات، بیکربنات و سدیم با استفاده از روش‌های ذکر شده در کتاب استاندارد متد 2008 تعیین و براساس آن مقدار این شاخص محاسبه شد. همچنین با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی، نقشه پهنه‌بندی کیفی آب‌های زیرزمینی شهرستان گرمی براساس شاخص GWQI تهیه شد. نتايج: نتایج مطالعه نشان داد که مقدار شاخص GWQI در آب‌های زیرزمینی شهر ستان گرمی بین 37/41 تا 86/44 می‌باشد و آب منطقه در محدوده خوب قرار دارد. همچنین مقدار این شاخص برای چاه ارانچی، کمترین (37/41) (بالاترین کیفیت) و برای چاه گوده‌ کهریز، بیشترین (86/44) (پايین‌ترین کیفیت) می‌باشد. در این مطالعه، مقدار تمامی شاخص‌هاي کیفی آب غیر از جامدات محلول کل در حد استاندارد بود. نتیجه‌گیری: براساس نتایج این مطالعه، کیفیت آب‌های زیرزمینی شهرستان گرمی در حد خوب قرار دارد ولی مقدار کلسیم و منیزیم آن هر چند در محدوده استاندارد واقع است اما در سطوح پايینی قرار دارد و باتوجه به نیاز بدن به این ریزمغذی‌ها، باید برنامه‌ریزی لازم در خصوص تأمین این عناصر از طریق سایر منابع یا افزودن آنها به آب در تصفیه‌خانه صورت گیرد.