حضور و مشخصه‌یابی میکروپلاستیکها در فاضلاب شهری، مطالعه موردی: تصفیه‌خانه فاضلاب ساری

Abstract

هر چند حضور گسترده میکروپلاستیک‌ها در محیط زیست در مطالعات زیادی نشان داده شده‌است، اما مقدار و منابع تولید آنها چندان مشخص نیست. در این میان، اغلب تصفیه‌خانه‌های فاضلاب به‌عنوان یکی از منابع اصلی تخلیه میکروپلاستیک‌ها به محیط در نظر گرفته می‌شوند. این مقاله برای اولین بار گزارشی از مقدار و ویژگی‌های میکروپلاستیک‌ها در یک تصفیه‌خانه فاضلاب شهری در ایران ارائه می‌دهد. بدین‌منظور، 30 لیتر نمونه‌ مرکب 24 ساعته در 3 تکرار از خروجی دانه‌گیر تصفیه‌خانه فاضلاب ساری در دو فصل زمستان و بهار 1396-1397 گرفته شد و پس از عبور نمونه‌ها از الک‌های استیل 500، 300 و 37 میکرومتر، مواد آلی موجود در نمونه با استفاده از هیدروژن پراکسید هضم و میکروپلاستیک‌ها به روش جداسازی مبتنی بر چگالی با کمک نمک سدیم یدید استخراج و توسط استریومیکروسکوپ و دستگاه میکرورامان بررسی شدند. تعداد میکروپلاستیک در نمونه‌ها در زمستان و بهار به‌ترتیب 560±5188.9 و 668±12666.7 بر مترمکعب بود که تفاوت معنی‌داری را با یکدیگر نشان دادند. نوع غالب میکروپلاستیک‌ها فیبر‌ با تعداد 544±4922.2 و 655±12022.2 بر مترمکعب به ترتیب در زمستان 96 و بهار 97 بود. در هر دو فصل، فیبرها و ذرات با اندازه 37-300 میکرومتر فراوان‌تر بودند و نوع و رنگ غالب فیبرها و ذرات به‌ترتیب پلی‌استر، پلی‌اتیلن و مشکی، آبی تشخیص داده شد. همچنین میزان میکروپلاستیک‌های ورودی به تصفیه‌خانه در دو فصل بهار و زمستان با یکدیگر متفاوت بود که ممکن است ناشی از اثر تغییرات آب و هوایی و فعالیت­های مردم در دو فصل بر میزان میکروپلاستیک­های رهاسازی شده به فاضلاب باشد.