تحلیل اثر تعداد و تخصیص تجهیزات بر عملکرد محوطه ذخیره کانتینری بندر با استفاده از نرم‌افزار Enterprise Dynamics

Abstract

رشد سریع و روزافزون کانتینرها و نیاز به ذخیره‏سازی حجم انبوهی از آن‏ها در فضای نسبتاً کم در محوطه بندر، بر اهمیت پایانه‏های کانتینری افزوده است. این موضوع مباحث طراحی، برنامه‏ریزی و بهره‏برداری بهینه از تمامی بخش‏های پایانه را با توجه به تعدد عوامل اثرگذار و اندرکنش میان آن‏ها به‌عنوان یک چالش تحقیقاتی مهم مطرح نموده است. در این میان، محوطه ذخیره کانتینر که غیر از پایانه‏های بندری، در بندرهای خشک و سایر پایانه‏ها نیز کاربرد دارد روز‌به‌روز بیشتر موردتوجه قرارگرفته و نقش آن پررنگ‌تر شده است. هدف اصلی از انجام این پژوهش بررسی اندرکنش استفاده از تعداد مختلف تجهیزات و عملکرد محوطه ذخیره کانتینری است. بر این اساس، مقاله حاضر با شبیه‏سازی گسسته تمامی فعالیت‌های مرتبط با بهره‏برداری در داخل محوطه ذخیره، تعداد بهینه تجهیزات و چیدمان مناسب آن‌ها در محوطه را تحلیل نموده است. نتایج این تحقیق با توجه به مدل‌های ساخته‌شده بر اساس تغییر تعداد ترانستینرها و کشنده‌ها در محدوده عملکرد مجاز آن‌ها از کمترین تعداد ممکن تا بیشترین آن‌ها و با ثابت فرض کردن سایر پارامترها، بدست آمده‌ است که مربوط به شبیه‌سازی محوطه ذخیره سینا، واقع در بندر شهیدرجایی (بندرعباس، ایران) و با استفاده از نرم‌افزار اینترپرایز داینامیکس می‌باشد. بدین ترتیب امکان شناسایی چینش مناسب تجهیزات با در نظر گرفتن دو عامل مهم کنترل در پروژه یعنی زمان و هزینه برای محوطه مذکور فراهم گردیده است. با توجه به در دسترس نبودن برخی اطلاعات میدانی موردنیاز در شبیه‌سازی و همچنین پیچیده بودن عملیات ساخت مدل‌ها از فرضیاتی همچون یکسان درنظرگرفتن ویژگی بلوک‌های کانتینری و کانتینرها، مستطیل در نظر گرفتن زمین محوطه، انتخاب کوتاه‌ترین مسیر حرکتی در شبکه حمل‌ونقلی توسط تجهیزات و همچنین در نظر گرفتن برخی از توابع احتمالی در عملکرد تجهیزات محوطه و جریان بار ورودی به محوطه استفاده‌ شده است. استفاده از ابزار شبیه‌سازی ذکرشده در مطالعه موردی این تحقیق نشان می‌دهد که استفاده از استراتژی مناسب انتقال وظایف میان تجهیزات و نیز تخصیص مناسب آن‌ها به بلوک‌ها، منجر به بهبودهایی ازجمله کاهش متوسط زمان بیکاری مجموع کشنده‌ها به میزان 15% و کاهش تعداد آن‌ها از 10 عدد به 5 عدد، بهبود عملکرد ترانستینرها به لحاظ زمان مفید کاری به میزان 12% و کاهش تعداد آن‌ها از 6 عدد به 5 عدد خواهد شد؛ همچنین نتایج به‌دست‌آمده از مدل‌های مختلف شبیه‌سازی‌شده گویای کاهش زمان بهره‌برداری با افزایش تعداد کشنده‌ها به‌صورت یک رابطه درجه دوم تا تعداد مشخصی از کشنده (نقطه بحرانی) است، درصورتی‌که تعداد کشنده‌ها از تعداد مشخصی بیشتر شود تأثیری بر کاهش زمان نخواهند داشت که از دلایل آن می‌توان به ترافیک ایجادشده در مسیر حرکت و همچنین نقش ترانستیرها به‌عنوان عامل محدودکننده عملیات اشاره نمود. لازم به ذکر است که استفاده از تجهیزات موردنیاز در یک محوطه ذخیره به تعداد بهینه، تأثیر زیادی بر میزان هزینه‌های اولیه از جمله تأمین و راه‌اندازی تجهیزات و همچنین هزینه‏های بهره‏برداری دارد.