مقایسه کارایی شامپو پرمترین 1% و لوسیون دایمتیکون 4%، حشره‌کش‌های ضد شپش سر رایج در ایران: یک کارآزمایی بالینی

Abstract

زمینه و هدف: شپش سر، انگل اجباری انسان بوده و به‌طور عمده از طریق تماس مستقیم از فردی به فرد دیگر انتقال می‌یابد. درمان شپش سر با چالش‌هایی مانند عدم بهبودی کامل بیماران و نیاز به تکرار درمان، مواجه است. این مطالعه با هدف ارزشیابی کارایی حشره‌کش‌های ضد شپش، شامپو پرمترین ۱% و لوسیون دایمتیکون ۴% صورت گرفت. روش بررسی: در این مطالعه نیمه‌تجربی (Quasi experimental study) و یک‌سوکور ۱۴۰ مورد فرد آلوده به شپش سر در مراکز جامع سلامت شهری تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی قم از فروردین تا اسفند ۱۳۹۶ به‌طور تصادفی تحت درمان با شامپو پرمترین ۱% و لوسیون دایمتیکون ۴% قرار گرفتند. پیامد درمان شامل رفع آلودگی به شپش سر و رشک آن در روزهای ۱۴ و ۲۱ پس از شروع درمان، در نظر گرفته شد. یافته‌ها: میزان موفقیت درمان در صورت دو بار استفاده (به‌فاصله یک هفته) با شامپو پرمترین ۱% و لوسیون دایمتیکون %۴ به‌ترتیب ۶۵/۷% و ۶۲/۹% بود. اختلاف آماری معناداری بین اندازه اثر درمانی روش‌های یاد‌شده مشاهده نشد (۲/۵-۰/۶CI=، ۰/۵۹P=، ۱/۲۲odds ratio=). شانس بهبودی مردان نسبت به زنان ۳/۸ برابر (۰/۰۳۶P=)، شانس رفع آلودگی در گروه شغلی خانه‌دار نسبت به دانش‌آموزان ۳/۱ برابر (۰/۰۵P=) و شانس بهبودی در خانواده‌های با یک نفر آلودگی سه برابر خانواده‌های بیش از یک نفر آلودگی بوده (۰/۰۳۴P=) و بعد خانوار از مهمترین متغیرهای تاثیرگذار در افزایش معنادار اثر درمانی بوده است. نتیجه‌گیری: این مطالعه کاهش اثر محلول‌های ضد حشره تحت مطالعه، در رفع آلودگی به شپش سر را تایید نمی‌کند.