ارزیابی سیستم الکترونیک ثبت مرگ و میر بر اساس الزامات کار سیستم در ایران

Abstract

مقدمه: ثبت علت‌های مرگ به خصوص علت زمینه‌ای آن، به عنوان مهم‌ترین داده‌ها در اصلاح برنامه‌های بهداشتی و درمانی کشورها به شمار می‌آید، در نتیجه ضروری است که سیستم‌های کامپیوتری جامع، بانک‌های اطلاعاتی مرتبط برای تحلیل و فهم فرایندهای اصلی حوزه‌ی بهداشت و درمان در نظرگرفته شود. این مطالعه، با هدف ارزیابی سیستم ثبت مرگ و میر بر اساس الزامات در ایران انجام گردیده است. روش بررسي: این پژوهش، کاربردی و از نوع تحلیلی بود که در سال 1390 در 12 دانشگاه علوم پزشکی ایران انجام شد. جامعه‌ی آماری از 2 گروه کاربران و کارشناسان دانشگاه‌های علوم پزشکی تشکیل شد که مشتمل بر 50 نفر بودند. ابزار گردآوری داده‌ها 3 پرسش‌نامه‌ی محقق ساخته بر اساس طیف لیکرت و یک چک‌لیست بود. سؤالات پرسش‌نامه بر اساس 3 الزامات (الزامات کاربری، الزامات عمومی و الزامات امنیتی) و چک‌لیست جهت سنجش الزامات فنی طراحی شد. روایی ابزار بر اساس روش اعتبار محتوایی (دریافت نظرات استادان و صاحب‌نظران رشته) تعیین و تأیید شد. برای پایایی ابزار از ضریب Cronbach's alpha استفاده شد و مقدار آن به ترتیب 73 درصد، 83 درصد، 94 درصد برآورد شد. از آمار توصیفی و نرم‌افزار SPSS نسخه‌ی 20 برای تحلیل داده‌ها استفاده گردید. يافته‌ها: از دیدگاه کاربران و کارشناسان دانشگاه‌های علوم پزشکی تیپ 1، الزامات کاربری، الزامات عمومی و الزامات امنیتی به ترتیب 6/84 درصد، 7/75 درصد، 9/40 درصد موجود بودن الزامات را تأیید کردند. در دانشگاه‌های علوم پزشکی تیپ 2 به ترتیب 8/34 درصد، 7/66 درصد و 7/22 درصد و در دانشگاه‌های علوم پزشکی تیپ 3 به ترتیب 7/35 درصد، 3/33 درصد و 7/20 درصد موجودیت الزامات را تأیید نمودند. الزامات فنی از دیدگاه کارشناسان نرم‌افزار 7/64 درصد به دست آمد. با توجه به نتایج کسب شده، سیستم الکترونیکی ثبت مرگ و میر در ایران از نظر الزامات کاربری با میانگین 7/51 درصد، الزامات عمومی 5/58 درصد و الزامات فنی 7/64 درصد در حد به نسبت مطلوبی بود، ولی از نظر الزامات امنیتی 1/28 درصد در سطح ضعیفی است. نتيجه‌گيري: نتایج ضعیف در بخش الزامات امنیتی سیستم، کارا نبودن نرم‌افزار در این قسمت را نشان می‌دهد. از این رو لازم است که وزارت بهداشت و درمان به عنوان متولی این سیستم به بهبود عملکرد نرم‌افزار در حیطه‌ی الزامات امنیتی توجه ویژه نماید. واژه‌‌هاي کليدي: سیسستم‌های اطلاعات؛ پرونده‌ی الکترونیک سلامت؛ ثبت مرگ و میر؛ الزامات کاربری؛ الزامات عمومی؛ الزامات فنی؛ الزامات امنیتی