ارزيابي تطبيقي وب سایت‌های کتابخانه‌های ملی پزشکی آمریکا و ایران

Abstract

مقدمه: وب سایت‌های کتابخانه‌های ملی پزشکی، دارای توانمندی‌هایی هستند که علاوه بر تغییر برنامه‌ها و روش‌های کاری، زمینه‌ی ارایه‌ی خدمات اطلاعاتی را به قشر وسیعی از دست اندر کاران نظام سلامت جامعه فراهم می‌کنند. از این‌رو، پرداختن به ضریب کاربرد پذیری آن‌ها، حایز اهمیت و ارزش افزوده است. هدف اصلی پژوهش حاضر، ارزيابي و مقایسه‌ی مؤلفه‌های مطرح در کاربرد پذیری وب سایت کتابخانه‌های ملی پزشکی آمریکا و ایران بوده است تا از این طريق، نيازهای اطلاعاتی کاربران و خدمات درخواستي آنان به بهترين نحو تأمین شود. روش بررسی: پژوهش حاضر، کاربردي و از نوع توصیفی بود. در این مطالعه، با استفاده از شيوه‌ی ارزيابانه، وب سایت‌های کتابخانه‌های ملی پزشکی آمریکا و ایران، از نقطه نظر کاربرد پذیری در سه ماهه‌ی اول سال 1390 مورد ارزيابي و مقایسه‌ی تطبيقي قرار گرفت. ابزار گردآوري اطلاعات، سياهه‌ی وارسي مشتمل بر 11 معیار (159 مؤلفه) بود که در نتيجه‌ی مطالعه‌ی متون و منابع و پژوهش‌هاي مشابه تدوین گردید. روايي صوري و محتوايي این ابزار، با نظر متخصصان تأیید گردید. به منظور تجزيه و تحليل يافته‌هاي پژوهش از آمار توصيفي (فراواني، درصد و ميانگين) استفاده شد. يافته‌ها : وب سایت کتابخانه‌ی ملی پزشکی آمریکا در معیار اعتبار اطلاعات 95 درصد، معیار صحت اطلاعات 100 درصد، معیار روزآمد بودن اطلاعات 87 درصد، معیار سطح پوشش مخاطبان خاص 100 درصد، معیار نماهای تعاملی و تبادلی 74 درصد، معیار عینیت اطلاعات 100 درصد، معیار ناوبری 99 درصد، معیار نماهای غیر متنی 90 درصد، معیار دسترس پذیری 100 درصد، معیار کارآمدی 98 درصد و معیار ویژگی‌های ظاهری 100 درصد با سیاهه‌ی ارزیابی همخوانی داشت. وب سایت کتابخانه‌ی ملی پزشکی ایران در معیار اعتبار اطلاعات 36 درصد، معیار صحت اطلاعات 81 درصد، معیار روزآمد بودن اطلاعات صفر درصد، معیار سطح پوشش مخاطبان خاص 81 درصد، معیار نماهای تعاملی و تبادلی 19 درصد، معیار عینیت اطلاعات 21 درصد، معیار ناوبری 65 درصد، معیار نماهای غیر متنی 27 درصد، معیار دسترس پذیری 85 درصد، معیار کارآمدی 38 درصد و معیار ویژگی‌های ظاهری 67 درصد با سیاهه‌ی ارزیابی همخوانی داشت. در کل، کتابخانه‌ی ملی پزشکی آمریکا در سطحی معادل 96 درصد و کتابخانه‌ی ملی پزشکی ایران در سطحی معادل 48 درصد، موفق به رعایت مؤلفه‌های کاربرد پذیری وب سایت شده بودند. نتيجه‌گيري: ضعف در کارایی و تعامل بهتر با کاربران در وب سایت کتابخانه‌ی ملی پزشکی ایران به خصوص در معیارهای اعتبار اطلاعات، روزآمدي اطلاعات، نماهای تعاملی و تبادلی، نماهای غیر متنی، عینیت اطلاعات و کارآمدی مشهود است. بنابراین لازم است، نسبت به طراحی وب سایت کتابخانه‌ی ملی پزشکی ایران توجه بیشتری شود و گام‌های استوارتری از سوی طراحان آن جهت مرتفع نمودن مشکلات، برداشته شود. واژه‌های کليدی: ارزيابي؛ کتابخانه‌ی دیجیتال؛ کتابخانه‌ی ملی پزشکی آمریکا؛ کتابخانه‌ی ملی پزشکی ایران