تحلیل کارایی و تخصیص منابع به بخش‌های مختلف بیمارستان شریعتی اصفهان با استفاده از تحلیل پوششی داده‌ها

Abstract

مقدمه: بیمارستان‌ها به عنوان مهم‌ترین واحدهای مصرف کننده‌ی منابع در بخش بهداشت و درمان در نظر گرفته می‌شوند و یکی از سازمان‌های اصلی ارایه‌ی خدمات بهداشتی درمانی هستند. بنابراین، توجه کامل به کارایی بخش‌های آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. هدف این مطالعه، تحلیل کارایی بخش‌های مختلف بیمارستان شریعتی اصفهان با استفاده از تحلیل پوششی داده‌ها (DEA یا Data envelopment analysis) بود. روش بررسی: در این مطالعه‌ی تحلیلی، کارایی بخش‌های کلینیکی بیمارستان شریعتی اصفهان (15 بخش) با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها در سه ماهه‌ی اول سال 1389 مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. برای این منظور، از مدل ورودی محور روش تحلیل پوششی داده‌ها، با فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس استفاده شد و از دو ورودی یعنی تعداد تخت و تعداد پرسنل و سه خروجی یعنی درصد اشغال تخت، فعال بودن بخش و عملکرد بخش، برای بررسی استفاده گردید. جهت تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار DEA-Solver استفاده شد. یافته‌ها: نتایج حاصل از تحلیل پوششی داده‌ها نشان داد بخش‌های بیمارستان شریعتی، امکان حداقل 8 درصد ظرفیت افزایش کارایی بدون هیچ گونه افزایش در هزینه‌ها را دارند. به عبارت دیگر، وجود عوامل تولید مازاد در بیمارستان مشهود است. نتیجه‌گیری: در روند پژوهش، بخش‌های کارا و ناکارا تعیین شدند. از بین 15 بخش، 7 بخش کارا و سایر بخش‌ها ناکارا بودند. برای بخش‌های ناکارا از تلفیقی از واحدهای کارا مجموعه‌های مرجع تعیین شدند و پیشنهادهایی جهت تخصیص مجدد منابع برای این بخش‌ها صورت گرفت. واژه‌های کلیدی: کارایی؛ تحلیل پوششی داده‌ها؛ بیمارستان‌ها.