شناسایی، بررسی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر پیاده‌سازی مدیریت دانش با استفاده از تكنیك TOPSIS (مطالعه موردی: دانشگاه علوم پزشکی شیراز)

Abstract

مقدمه: مديريت دانش به‌ عنوان يکي از موضوعات جالب و چالش برانگيز علم مديريت در هزاره‌ی جديد است. کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رساني در محيط آموزشي و پژوهشي مانند دانشگاه‌ها از مكان‌های مستعد براي پياده‌سازي برنامه‌هاي مديريت دانش هستند. هدف پژوهش حاضر شناسايي و رتبه‌بندي عوامل مؤثر بر پياده‌سازي مديريت دانش در كتابخانه‌هاي دانشگاه علوم پزشكي شيراز بوده است. روش بررسي: پژوهش حاضر توصيفي- پيمايشي بود. جامعه‌ی آماري شامل كتابداران كتابخانه‌هاي دانشگاه علوم پزشكي شيراز در سال تحصيلي 90-1389 بود (88 نفر)، كه به ‌علت محدوديت حجم جامعه، نمونه‌گيري صورت نگرفت. ابزار گردآوري داده‌ها، پرسش‌نامه‌ي محقق ‌ساخته بر مبناي عوامل مدل Bukowitz و William (2000) بود. روايي محتوایی پرسش‌نامه توسط استادان مجرب تأييد گردید و به منظور تعيين پايايي آن از فرمول Cronbach's alpha استفاده شد كه مقدار آن 80/0 = α برآورد گردید. براي تجزيه و تحليل داده‌ها از آمار توصيفي و استنباطي به كمك نرم‌افزار آماري 16 SPSS استفاده شد. يافته‌ها: تمام عوامل مدل Bukowitz و William (يافتن، به کارگيري، يادگيري، تسهيم، ارزيابي، ايجاد/ نگهداري و حذف دانش) بر پياده‌سازی مديريت دانش در کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی شيراز مؤثر بودند و به جزء عامل یادگیری و حذف دانش، بقیه‌ی عوامل در وضعیت مناسبی قرار داشتند. همچنين در رتبه‌بندی اين عوامل با استفاده از تکنيک برترين پيشنهاد از راه‌حل ايده‌آل (TOPSIS یا Technique of order preference by similarity to ideal solution)، مشخص شد که عامل «تسهيم دانش» بيش‌ترين و عامل «حذف دانش» کم‌ترين تأثير را در پياده‌سازي مديريت دانش دارد. نتيجه‌گيري: اجراي اين برنامه‌ها در محيط‌هاي بهداشتي و درماني که اشتراک دانش از اهميت زيادي برخوردار است، موجبات خدمات‌رساني بهتر و تسهيل يادگيري، آموزش، و پژوهش خواهد شد. لذا شناخت عوامل مؤثر و رتبه‌بندي آن‌ها بسيار حایز اهميت است. با توجه به نتايج حاصل، عوامل مدل Bukowitz و William به منزله‌ی پیشنهادی جامع در اجراي موفقیت‌آمیز مديريت دانش در کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی شیراز مؤثر خواهد بود. واژه‌‌هاي کليدي: مديريت دانش؛ كتابخانه‌ها؛ مدل Bukowitz و William؛ تكنيك TOPSIS.