مشارکت منابع رسوبی حوضه‌ای و آبراهه‌ای در تامین بار رسوب معلق رگبار در آبخیز گلازچای

Abstract

تولید رسوب معلق فرایندی غالب در بسیاری از حوضه‌ها محسوب می‌شود و سهم مهمّی را در تولید رسوب کل خروجی از آنها بر عهده دارد. با وجود این، تعیین مشارکت منابع اصلی مکانی رسوب در حوضه‌‌ها به‌عنوان یکی از مبانی اصلی تبیین شیوه‌های مدیریت رسوب کمتر مورد توجه قرار گرفته است. لذا، تحقیق موردی حاضر با هدف بررسی مشارکت منابع رسوبی حوضه‌ای و آبراهه‌ای در تولید رسوب معلق کل در حوضه‌ی ‌گلازچای در استان آذربایجان غربی با مساحت حدود 103 کیلومترمربع انجام شد. بدین‌منظور، نمونه‌های رسوب 12 رگبار به‌وقوع پیوسته طی دوره‌ی زمانی زمستان 1392 تا پائیز 1393 تهیه، و دانه‌بندی لیزری آن‌ها انجام پذیرفت. نتایج حاصل از تحلیل دانه‌بندی رسوب معلق نشان‌دهنده‌ی مشارکت عمده‌ی بار رسوبی حوضه‌ای با میانگین 95/11± 45/89 درصد در تامین رسوب رگبارهای مورد مطالعه بود. همچنین میانگین مشارکت بار معلق حوضه‌ای در فصل‌های زمستان 1392، بهار 1393 و پائیز 1393 در تولید رسوب کل حوضه‌ مورد مطالعه به‌ترتیب 17/92، 71/90 و 80/85 درصد بوده و طبعاً بر ضرورت توجه‌ی ویژه به مدیریت بالادست حوضه‌ در راستای مدیریت رسوب خروجی از آبخیز مطالعاتی تاکید دارد.