تعیین تناوب تاثیرگذار در روند سری‌های زمانی بارش و رواناب (مطالعه موردی: دشت اردبیل)

Abstract

در این پژوهش روند سری­های زمانی بارش و رواناب را در 3 ایستگاه بارش و یک ایستگاه رواناب در دشت اردبیل در مقیاس ماهانه در طول دوره آماری 1394-1350 بررسی می­کند. هدف از این مطالعه تحلیل روند سری­های زمانی بارش و رواناب با استفاده از آزمون­های MK1 و MK2 و MK3 است و هم­چنین برای تعیین تناوب تأثیرگذار از ترکیب آزمون MK1 و تبدیل موجک استفاده گردید. نتایج آزمون­های MK1 و MK2 و MK3 نشان داد ایستگاه­های بارش سامیان (P1) و رواناب سامیان (R1) دارای روند کاهشی و ایستگاه­های بارش گیلانده (P2) و بارش کوزه تپراقی (P3) دارای روند افزایشی می باشند. سری­های زمانی بارش روند معنی داری را نشان ندادند ولی سری زمانی رواناب روند معنی­داری را نشان دادند. نتایج آزمون من­کندال بعد از حذف اثر تمام همبستگی­های معنی­دار (MK3) نسبت به آزمون MK1 از میزان روند کمتری برخوردار است. در کل، دوره­های زمانی کوتاه مدت نقش مهمی را در روند سری­های زمانی اصلی دارا می­باشد. بنابراین، در داده­های بارش دوره زمانی کوتاه مدت دو ماهه (A+D1) در مقیاس ماهانه نشان داده شد. در سری زمانی رواناب، زیر سری جزئی در سطح 3 در ترکیب با سری­زمانی تقریبی (A+D3) به عنوان مولفه زمانی تأثیر گذار انتخاب گردید.