ارزیابی اقتصادی روش‌های مختلف آبیاری در استفاده از انرژی های نو و مرسوم در کشت گندم آبی

Abstract

امروزه به دلیل محدودیت منابع آبی، کاربرد روش­های مناسب آبیاری به منظور افزایش بهره­وری مصرف آب در تولید محصولات استراتژیک بویژه گندم امری ضروری است. اهداف پژوهش حاضر بررسی اقتصادی روش­های مختلف آبیاری (قطره­ای نواری، سنترپیوت و بارانی) در استفاده از انرژی نو (خورشیدی) و مرسوم (شبکه) در تولید گندم بود که در استان البرز در سال های 1395 و 1396 انجام گرفت. در این تحقیق، ابتدا نیاز آبی محصول تعیین و سپس هزینه و منافع روش­های مختلف آبیاری با استفاده از برق شبکه و برق خورشیدی در تولید محصول مشخص شد. جهت بررسی اقتصادی به منظور انتخاب بهترین روش آبیاری از تکنیک بودجه بندی جزیی استفاده شد. در این روش از شاخص­های درآمد و هزینه و منافع خالص نهایی استفاده شد. طبق نتایج، میزان صرفه جویی مصرف آب در روش­های آبیاری قطره­ای نواری و سنترپیوت نسبت به روش آبیاری مرسوم بارانی به ترتیب 8/22 و 6/17 درصد بود. میانگین منافع خالص تولید گندم در روش­های آبیاری بارانی، سنترپیوت و قطره­ای نواری با استفاده از برق شبکه به ترتیب 6/84 ، 6/85 و 7/90 میلیون ریال در هکتار و با استفاده از سلول­های خورشیدی به ترتیب 4/72، 7/79 و 3/85 میلیون ریال در هکتار محاسبه شد. در مجموع تیمار روش­های قطره­ای نواری با کاربرد برق شبکه به عنوان تیمار برتر و اقتصادی در تولید گندم توصیه گردید، چون در صورت جایگزینی سایر تیمارها بجای این تیمار، منفعت خالص نهایی کاهش یافته است.