تخمین رواناب سطحی دامنه های حوضه های آبخیز بر اساس روش موج جنبشی و رواناب زیر سطحی بر اساس حل معادلات ریچاردز مدل Hydrus

Abstract

تخمین رواناب سطحی و زیرسطحی به‌عنوان اجزاء رواناب مستقیم حوضه جهت طراحی سازه­های هیدرولیکی بسیار حائز اهمیت است. در بسیاری از حوضه‌ها با نفوذپذیری خاک تراوا و پوشش گیاهی مناسب، جریان زیرسطحی از اهمیت بالایی در ایجاد رواناب برخوردار است. در این تحقیق از سازوکار هورتونی برای تخمین رواناب سطحی صفحات حوضه با کاربرد روش موج جنبشی استفاده گردید. برای پیش‌بینی جریان زیرسطحی دامنه‌های آبخیز از حل معادله ریچاردز در محیط غیراشباع توسط نرم‌افزار Hydrus استفاده شد و آب نگار رواناب زیرسطحی دامنه‌ها محاسبه گردید. برای صحت سنجی از داده‌های آزمایشگاهی دستگاه باران ساز به طول 2 متر، عرض 1 و عمق 0.35 متر با خاک بافت ماسه­ای متوسط استفاده شد. آزمایش‌ها تحت سه زاویه شیب 1/0، 3،6 و 9 درجه و تحت بارش‌های 31.73،47.6 و 63.46 میلی‌متر بر ساعت انجام گرفت. جریان سطحی و زیرسطحی دستگاه به ترتیب با نتایج روش موج جنبشی و نتایج مدل Hydrus مقایسه گردید. متوسط خطای پیش‌بینی اوج رواناب سطحی با کاربرد روش موج موجی در 12رویداد محاسبه‌ شده 3.5 درصد و متوسط خطای پیش‌بینی اوج ر رواناب زیرسطحی در 9 رویداد 10 درصد بوده است که مقادیر مناسبی هستند. نتایج مدل Hydrus جهت تخمین رواناب دامنه‌های افقی با شیب صفر دارای 40 درصد خطا در محاسبه اوج رواناب زیرسطحی بود که مناسب نبوده­اند.