نقش کاربری اراضی در کیفیت آب رودخانه زاینده رود

Abstract

رودخانه زاینده رود با طول حدود 350 کیلومتردر جهت کلی غرب به شرق در استان اصفهان جریان دارد. این رودخانه نیازهای آبی کشاورزی، شهری و صنعتی را تامین می کند. به منظور بررسی اثر کاربری اراضی بر پارامترهای کیفی آب در این منطقه تعداد 9 ایستگاه نمونه برداری از بخش های مختلف رودخانه انتخاب شد و مرز زیرحوضه های هر ایستگاه توسط نرم افزار ArcGis استخراج گردید و ارتباط میان کاربری اراضی زیرحوضه های مربوط به هر ایستگاه با پارامترهای کیفی آب بررسی شد. نمونه برداری به صورت فصلی از تابستان سال 1392 تا بهار سال 1393 صورت گرفت و برای تعیین کیفیت آب 7 پارامتر DO, COD, BOD, TSS, PH, NO3, PO4 اندازه گیری گردید. نتایج حاکی از ارتباط مستقیم میان کاهش کیفیت آب و افزایش کاربری کشاورزی و فعالیت صنایع در منطقه بود. میزان نیترات و فسفات در ایستگاههایی که نسبت کاربری کشاورزی در آنها بالاست، روند رو به افزایشی نشان داد، میزان BOD نیز در زهکش زرین شهر، هم به دلیل فعالیت بالای کشاورزی در منطقه و هم فعالیت صنایع در این محدوده، روند رو به رشدی داشته است. میزان اکسیژن محلول نیز در فصول زمستان و پاییز در ایستگاههای پایین دست، افت شدیدی را نشان داد. همچنین میزان TSS نیز در فصل زمستان در ایستگاههای پایین دست افزایش زیادی داشته است. در مجموع نتایج نشان داد پارامترهای کیفیت آب با گذر از مناطق بالادست به پایین دست به نحو قابل توجهی کاهش می یابد.