تأثیر افزایش غلظت دی‌اکسیدکربن نیوار بر عملکرد، تعرق و بهره‌وری مصرف آب غلات اصلی در دشت قزوین

Abstract

تأثیر افزایش غلظت دی‌اکسیدکربن اتمسفر بر میزان تعرق و فتوسنتز گیاه غیرقابل انکار است. در این مطالعه اثر افزایش غلظت دی‌اکسیدکربن در چهار سناریوی A1B، A2، B1 و B2 بر عملکرد گندم، جو و ذرت به عنوان غلات اصلی منطقة دشت قزوین مورد بررسی قرار گرفت. مدل AquaCrop پس از واسنجی و اعتبارسنجی برای شبیه‌سازی رشد محصولات مورد استفاده قرار گرفت. در هریک از سناریوها (افزایش غلظت دی‌اکسیدکربن اتمسفر، عدم تغییر در داده‌های هواشناسی و فرض ثابت ماندن سطح تأمین آب آبیاری)، عملکرد گندم در دورة 26 سالة2010-2035 نسبت به دورة 26 سالة مبنا (1984-2009) به‌طور میانگین بین 5/11 تا 4/14 درصد افزایش خواهد یافت. در مورد جو و ذرت این افزایش به‌ترتیب 5/8 تا 3/11 و 7/3 تا 3/4 درصد برآورد گردید. میزان تعرق گندم، جو و ذرت به‌ترتیب و بطور متوسط در حدود 7، 5 و 1 درصد در سناریوهای مختلف کاهش خواهند یافت. همچنین میزان افزایش بهره‌وری مصرف آب به‌ترتیب برای گندم، جو و ذرت بطور متوسط برابر با 13، 6 و 4 درصد برآورد گردید. نتایج این مطالعه، مؤید تأثیرگذاری بیشتر افزایش غلظت‌دی‌اکسیدکربن بر گیاهان گروه C3 (گندم و جو) نسبت به گیاهان گروه C4 (ذرت) می‌باشد.