طراحی ابعاد دهانه‌ی خروجی راه ماهی بر اساس عدم قطعیت آبشناسی و هیدرولیکی

Abstract

سدها و بندهای انحرافی موانعی برای جلوگیری از مهاجرت ماهیها در طول رودخانه به حساب می‌آیند. به منظور رفع این مشکل در طراحی سد، یک سازه­ی هیدرولیکی تحت عنوان راه ماهی در کنار سد تعبیه می‌شود؛ بنابراین، مساله­ی زیست محیطی طرح احداث بندهای انحرافی با احداث راه ماهی انعطاف پذیر حل می‌گردد. منظور از سازه­ی راه‌ماهی انعطاف‌پذیر، راه ماهی با خروجی قابل تنظیم با نوسان سطح آب می‌باشد. خروجی راه ماهی عبارت است از یک سرریز با جریان آزاد که در کناره­ی نهر و عمود بر آن تعبیه شده و اجازه می‌دهد تا در موقعی که ارتفاع آب بالاتر از تاج سرریز است، مقداری از آب از روی آن خارج شود. بر اثر نوسان سطح آب رودخانه، بده­ی عبوری از سازه­ی راه ماهی نیز تغییر یافته، و در نتیجه، عملکرد سازه­ی راه ماهی دچار ضعف می گردد. در این مقاله به تحلیل عدم قطعیت نیمرخ سطح آب و ارتفاع تاج سرریز در دهانه­ی خروجی سازه­ی راه ماهی با استفاده از تحلیل خطرکردن باکاربرد MFOSM (mean first order second moment) پرداخته ‌شده، سپس طراحی ابعاد بهینه­ی دهانه­ی خروجی سازه­ی راه ماهی بر اساس آن تحقق می­یابد