تعیین کارایی مصرف آب پنبه با سامانه ی آبیاری خردنواری سطحی در منطقه ی ارزوئیه واقع در استان کرمان

Abstract

افزایش روزافزون جمعیت، بهره‌برداری بهینه را از منابع آب به‌ویژه در بخش کشاورزی ضروری ساخته است. به منظور تعیین کارایی مصرف آب پنبه با سامانه‌ی آبیاری خردنواری سطحی در منطقه ارزوئیه واقع در استان کرمان، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده و در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی با سه تکرار در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ارزوئیه واقع در استان مزبور اجرا گردید. تیمارها شامل سه سطح آبیاری 125، 100 و 75 درصد نیاز آبی(به ترتیب 1I، 2I و 3I) به‌عنوان عامل اصلی و دو الگوی کارگذاری لوله‌های آبده شامل معمولی(1r) و یک در میان(2r) به‌عنوان عامل فرعی بودند. تیمارهای مورد مطالعه، از لحاظ میزان عملکرد محصول، آب مصرفی، کارایی مصرف آب و همچنین جنبه‌های اقتصادی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که عملکرد محصول ناشی از اعمال تیمار 125درصد نیاز آبی نسبت به تیمارهای 100 و 75درصد نیاز آبی به ترتیب به‌میزان 379 و 1204 کیلوگرم در هکتار افزایش داشت. همچنین مشخص گردید که عملکرد محصول پنبه در تیمار الگوی کارگذاری لوله آبده به صورت 1r به‌میزان 377 کیلوگرم در هکتار بیشتر از الگوی 2r بود. به علاوه، اثر متقابل دو عامل بر عملکرد محصول نشان داد که تیمار 1r1I دارای بهترین عملکرد می‌باشد. به‌رغم یکسان بودن میزان آب مصرفی در هر دو عامل فرعی، کارایی مصرف آب در تیمار 1r حدود 16درصد بیشتر از تیمار 2r بود. ارزیابی اقتصادی دلالت بر این داشت که هزینه‌ی سامانه در تیمار 2r در حدود 11درصد نسبت به تیمار 1r کمتر است.