تعیین پرسودترین ژرفای بهینه ی چاههای آب کشاورزی به منظور مدیریت پایدار آبخوان دشت سیدان- فاروق

Abstract

سیدان – فاروق یکی از بخشهای شهرستان مرودشت است. مساحت محدوده ی مورد مطالعه 369 کیلومتر مربع می‌باشد که 204 کیلومتر مربع آن را ارتفاعات و 165 کیلومتر مربع باقی مانده را دشت تشکیل می‌دهد. در این مطالعه، برای تعیین عمق بهینه ی چاههای آب کشاورزی دشت سیدان- فاروق با هدف کاهش هزینه‌ی حفاری و آبکشی و تأمین آب مورد نیاز کشاورزی از شبیه برنامه ریزی غیر خطی استفاده شد. برای تعیین عمق بهینه‌ی حفر چاهها فرض شد که کشاورزان برای دستیابی به بده ی اولیه، در شرایطی که تراز آبی آبخوان اجازه‌ی حفاری دوباره‌ی چاه و برداشتن آب از آن را بدهد، به کف شکنی چاههای موجود می-پردازند. بدین منظور 1640 حلقه‌ چاه‌ کشاورزی در دشت سپیدان- فاروق مورد مطالعه قرار گرفتند. داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز از دفتر مطالعات شرکت آب منطقه‌ای فارس و سازمان‌های جهاد کشاورزی تهیه گردیده و با استفاده از نرم افزارGAMS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که برداشتن آب از چاه با کف شکنی چاههای موجود تا ژرفای 138 متری مقرون به صرفه خواهد بود. با ادامه ی حفاری چاه تا این عمق بده ی چاه 81/9 لیتر بر ثانیه و ارتفاع آبکشی 32/112 متر تعیین شد. همچنین، سطح زیر کشت بهینه برای محصولات کشت شده در منطقه با هدف تأمین آب مورد نیاز کشاورزی با فرض کف شکنی چاههای موجود تعیین گردید. در پایان، مدیریت مصرف بهینه از منابع آبهای زیرزمینی، و جلوگیری از بهره‌برداری چاههای غیرمجاز پیشنهاد شده است.