پیامد سیاست‌های افزایش قیمت آب و کاهش آب آبیاری در استان فارس (رهیافت برنامه‌ریزی ریاضی مثبت تصحیح شده)

Abstract

کمبود آب یک مشکل جهانی رو به تزاید است و افزایش جمعیت، بهبود سطح زندگی و تقاضای درحال افزایش برای کیفیت محیط زیست، دولت­ها را برانگیخته تا برای مدیریت بهتر منابع آب موجود، راه کارهای بهتری را ارائه نمایند. افزون بر آن، علائق سیاسی در حال رشدی برای کاهش آب مورد استفاده در بخش کشاورزی وجود دارد که منافع محیطی کافی و افزایش رفاه دیگر مصرف­کنندگان آب را به دنبال دارد. این موضوع، موجب افزایش بیشتر تجزیه تحلیل­های اقتصادی، برای بررسی رفتار کشاورزان با استفاده از روشهای برنامه­ریزی ریاضی، به خصوص برنامه­‌ی ریاضی مثبت[1] را در پی داشته است. در مطالعه‌ی حاضر، از روش برنامه­ریزی­ریاضی مثبت تصحیح شده، که برای روشهای کم­آبیاری که در دوره‌ی مرجع مشاهده نشده کاربرد دارد، استفاده شد. این مطالعه در شهرستان مرودشت که با کمبود آب و کاهش سطح سفره­های آب زیر‌زمینی مواجه است، در سال 91 انجام شد. سیاستهای اعمال شده شامل افزایش 5، 10، 15، 20 و 30 درصدی در قیمت آب آبیاری و کاهش 5، 10، 15 و 25 درصدی در مقدار آب آبیاری دردسترس بود. نتایج نشان دادند که، افزایش هزینه‌ی آبیاری و کاهش آب دردسترس، در پذیرش کم­آبیاری موثر است. افزون بر آن، تاثیر سیاست کاهش آب دردسترس نسبت به سیاستهای افزایش قیمت، بر تغییر الگوی کشت بیشتر بود. لذا توصیه می­شود که از سیاستهای کاهش آب در دسترس استفاده شود.

1. Positive Mathematical Programming (PMP)