بیان نسبی ژن‌های کلیدی متابولیسم لیپید به‌دنبال مصرف رژیم غذایی پرچرب و تمرین هوازی در کبد موش صحرایی

Abstract

به‌منظور بررسی سوخت­وساز کبدی لیپیدها، 44 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار‌ به‌طور تصادفی در دو گروه با رژیم غذایی طبیعی و پرچرب قرار گرفتند. هر گروه به سه زیرگروه کنترل، گروه با تمرین هوازی متوسط و گروه با تمرین هوازی شدید‌ تقسیم شد. پس از هشت هفته تمرین، بیان نسبی ژن‌های گیرندۀ X فارنزوید (FXR)، گیرندۀ فعال‌شده با تکثیر پرواکسیزوم آلفا (PPAR-α) و پروتئین پیوندی عنصر تنظیمی استرول c1 (SREBP-1c) در بافت کبد مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین، مقادیر پلاسمایی نیم‌رخ لیپید و آنزیم‌های آمینوترنسفراز‌ برای مطالعات بیشتر‌ اندازه‌گیری شد. داده‌ها نیز توسط آزمون تحلیل واریانس دو‌سویه و در نرم‌افزار اس.‌پی.‌اس.‌اس نسخۀ 22، در سطح معناداری 95 درصد تجزیه‌و‌تحلیل گردید. برمبنای نتایج، رژیم غذایی پرچرب باعث اختلال لیپید و احتمالاً آسیب کبدی شده و تنها بیان ژن SREBP-1c را افزایش داده است. همچنین، باوجوداین‌که تمرین اثری بر بیان ژن FXR نداشته است؛ اما بیان PPAR-α مستقل از شدت تمرین‌ در گروه‌های با رژیم غذای پرچرب را افزایش داده است. نتایج حاکی از آن هستند که بیان SREBP-1c در گروه با تغذیۀ طبیعی با تمرین شدید کاهش پیدا کرده است. به‌طور‌کلی، اختلال لیپید و تجمع چربی در بافت کبد‌ می‌تواند از عواقب مصرف رژیم‌های پرچرب باشد که احتمالاً از طریق افزایش بیان SREBP-1c که منجر به فعال‌شدن مسیرهای لیپوژنیک می‌شود، صورت می‌گیرد؛ اگرچه مداخلات تمرینی این پژوهش بیان ژن‌ها را تغییر داد؛ اما‌ اثر مشهودی بر پروفایل لیپید و آمینوترنسفرازها نداشت.