برآورد گذر نرخ ارز در ایران: بررسی اثر تغییرات نرخ ارز بر شاخص قیمت مصرف‌کننده

Abstract

هدف از این مطالعه، به دست آوردن یک تصویر نسبتاً دقیق از رابطه میان نرخ ارز و شاخص قیمت مصرف‌کننده در ایران طی سه دهه گذشته است. نتایج به دست آمده از آزمون علیت گرنجری در فضای بسامدی، شواهد قوی از علیت از نرخ ارز به شاخص قیمت مصرف‌کننده به‌ویژه در افق­های زمانی بلندمدت (بیش از 5 فصل) ارائه می‌دهد. تحلیل موجک نشان می­دهد که در هنگام بروز بحران‌های ارزی (همانند آنچه در اوایل دهه 70 و اوایل دهه 90 اتفاق افتاد) متغیر نرخ ارز عاملی بسیار مهم در توضیح پویایی‌های شاخص قیمت مصرف‌کننده، هم در افق کوتاه­مدت (بسامد­های بالا) و هم در افق بلندمدت (بسامد­های پایین)، بوده است. نتایج حاصل از مدل حالت-فضا نیز نشان می­دهد که سیاست تثبیت نرخ اسمی ارز در دوره وفور درآمد ارزی، هرچند به ­صورت مقطعی باعث کاهش گذر نرخ ارز شده اما همواره متعاقب آن و در هنگام تکانه ارزی، جهش در گذر نرخ ارز ظاهر شده است.