بررسی تأثیر انواع سطوح آبگیر باران در تولید رواناب و عملکرد باغات انگور

Abstract

مقادیر پایین بارش و توزیع نامناسب آن، تولید محصولات کشاورزی در اراضی دیم را با مشکل مواجه کرده است. از جمله راهکارهای مهم در این مورد تبدیل بارش به رواناب می­باشد. در این مطالعه آزمایشی مزرعه­ای در روستای خوشالان ارومیه بر روی انگور در شرایط دیم با آبیاری تکمیلی و استحصال آب باران،‌ در قالب طرح اسپلیت اسپلیت پلات بر پایه بلوک­های کامل تصادفی به مدت شش سال از 1379 تا 1385 صورت گرفت. چهار سال اول به منظور استقرار نهال­ها در نظر گرفته شد و عملکرد در سال­های 1384 و 1385 مورد بررسی قرار گرفت. سه فاکتور مورد بررسی شامل: فاکتور میزان کاربرد کود در مقادیر 30 و 70 درصد توصیه معمول برای کشت آبی، فاکتور مساحت آبخیز در مساحت­های 12، 20 و 30 مترمربع و فاکتور وضعیت سطح رواناب شامل: تردد معمولی، زدن غلتک، پوشش نایلون و سنگ­فرش می­باشند. در این مطالعه سود براساس هزینه و درآمد سال 1398 محاسبه شده است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که با افزایش مصرف کود، عملکرد از 1755 به 1461 کیلوگرم بر هکتار و سود نیز از 2/81 به 46 میلیون ریال کاهش یافت. این نتیجه نشان می­دهد که در شرایط نیمه دیم نمی­توان به مقدار زیادی کود مصرف نمود. با کاهش مساحت آبخیز، عملکرد و سود به ترتیب از 1018 به 2451 کیلوگرم بر هکتار و از 2/6 به 148 میلیون ریال افزایش یافتند. نایلون با 2208 کیلوگرم بر هکتار و 6/113 میلیون ریال افزایش عملکرد و سود برابر 54 و 86 درصد نسبت به شاهد داشتند. همچنین تیمار سنگ­فرش نسبت به شاهد، کاهش عملکرد و سود به ترتیب برابر 1 و 49 درصدی داشت. با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه، مساحت 12 مترمربع، با پوشش نایلون در سطح کودی 70 درصد توصیه معمول برای کشت آبی، افزایش عملکرد انگور دیم را به دنبال دارد.