اگزوزوم ها: نانو حامل‌ های زیستی نوین جهت هدف ‌گیری کارآمد سلول‌ های توموری گلیوبلاستوما

Abstract

سابقه و هدف: گلیوبلاستوما یک تومور بسیار بدخیم مغزی است که با پیش ‌آگهی ضعیف و نرخ بالای عود در بیماران شناخته می‌شود. جراحی، شیمی ‌درمانی و رادیو درمانی به ‌عنوان روش‌های استاندارد درمان گلیوبلاستوما، در نظر گرفته می‌شود. اگرچه، این روش‌ها قادر نبوده‌اند تا سلول‌های سرطانی را به ‌صورت کامل از بین ببرند. یکی از مهم‌ترین موانع درمان گلیوبلاستوما، سد خونی مغزی است که مانع از رسیدن داروها به بافت مغزی می‌شود. هدف از این مطالعه، بررسی امکان استفاده از اگزوزوم ها به‌ عنوان حامل دارو در حیطه درمان تومور گلیوبلاستوما می باشد. مواد و روش­ ها: در این مطالعه مروری برای دستیابی به یک نگاه اجمالی به اگزوزم ها به‌عنوان یک فرصت در سیستم انتقالی دارویی سیستم اعصاب مرکزی از طریق سد خونی مغزی، در بانک‌های اطلاعاتی گوگل اسکولار (Google Scholar) و پاب مد (Pub Med) با استفاده از کلید واژه ‌هایی چون اگزوزوم (Exosome)، گلیوبلاستوما (Glioblastoma) و سیستم‌های دارو رسانی (Drug delivery)، جستجو انجام شد. یافته­ ها: در جستجوی اولیه 14400 مقاله به دست آمد و پس از بررسی اولیه و حذف مطالعات غیر مرتبط، در نهایت تعداد 40 مقاله بررسی شدند. اگزوزوم ها، نانو ذرات طبیعی هستند که از سلول‌های مختلف ترشح می‌شوند. کاربردهای اگزوزوم در سیستم‌های دارو رسانی به ‌عنوان یک رویکرد کارآمد برای انتقال محتویات مختلف به سلول‌های سرطانی است. همچنین این ذرات قادر هستند، مولکول‌های زیستی و دارویی را از سد خونی مغزی به سلول‌های مغزی منتقل کنند. این نانو ذرات طبیعی پایدار با گردش طولانی ‌مدت هستند که پاسخ‌های رد ایمنی را ایجاد نمی‌کنند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه، نانو حامل های مبتنی بر اگزووم به ‌عنوان یک حامل بالقوه با مزایای بسیار جالب و جذاب در امر دارو رسانی و انتقال عوامل دارویی می توانند جهت درمان تومورهای مغزی از‌ جمله گلیوبلاستوما مولتی فرم مورد استفاده قرار گیرند.