ارزیابی سمیت حاد و سمیت دوز های مکرر اسانس کرفس کوهی (کلوس) در موش صحرایی ماده

Abstract

مقدمه: در این تحقیق سمیت حاد و دوزهای مکرر اسانس بخش­های هوایی گیاه کرفس کوهی به عنوان یکی از گونه­ های نادر گیاهی ایران با کاربردی گسترده تعیین شد.

مواد و روش­ ها:برای بررسی اثرات بالینی، خون­ شناسی، بیوشیمیایی، نکروپسیک و هیستوپاتولوژیک اسانس کرفس کوهی (کلوس)، بخش ­های هوایی کلوس از ارتفاعات شهرکرد در استان چهارمحال و بختیاری در بهار سال 1398، گردآوری و پس از اختصاص کد هرباریومی، پودر خشک آن با استفاده از آب مقطر و دستگاه کلونجر تهیه گردید. سمیت حاد با دستورالعمل OECD423 و سمیت دوزهای مکرر با دستورالعمل OECD 407 روی رت­های ویستار ماده در مدت 28 روز با روش تزریق داخل صفاقی تعیین شد.

یافته­ ها: در مطالعه سمیت حاد با دوز 2000 میلی گرم بر کیلوگرم و در 24 ساعت اول مرگ و میر و پاسخ سمی دیده نشد. در مطالعات سمیت حاد تأخیری نیز (در دوره 14 روزه پیگیری)، اثرات ناخواست ه­ای دیده نشد. در مطالعه سمیت دوزهای مکرر (با دوزهای 5 و 50 میلی گرم بر کیلوگرم)، افزایش معنی­ دار وزن موش­ های گروه دوز 50 میلی گرم بر کیلوگرم با برخی شواهد اولیه مرتبط با سمیت کبدی همراه بود اما سایر ارگان­ ها از جمله کلیه، قلب، ریه و طحال نسبت به گروه کنترل تفاوتی نداشتند و شواهد اولیه آسیب کلیوی دوز 5 میلی گرم بر کیلوگرم با مطالعه شواهد بافتی تأیید نشد.

بحث و نتیجه­ گیری: براساس نتایج مطالعه حاضر ،اسانس کلوس با دوز روزانه کمتر از 5 میلی گرم بر کیلوگرم می­تواند به عنوان محدوده ایمن این اسانس در صنایع دارویی و غذایی برای مصارف انسانی در نظر گرفته شود.