عوامل مرتبط با انگیزه شغلی ماماها به عنوان مراقب سلامت در طرح تحول سلامت

Abstract

زمینه و هدف: ماماها نقش‌ مهمی در ارائه خدمت به مادران و نوزادان در نظام سلامت دارند. انگیزه شغلی بالا میتواند موجب ارتقاء بهره وری آنان شود. به نظر می‌رسد برخی از ابعاد انگیزشی برای ماماها در طرح تحول سلامت (در حوزه‌ی بهداشت) به دلیل تغییر در وظایف شغلی ماماهای مراقب سلامت، دستخوش تغییر شده است. مطالعه حاضر با هدف تعیین عوامل مرتبط با انگیزه شغلی ماماهای مراقب سلامت بر اساس مدل هرزبرگ انجام شد. روش بررسی: این مطالعه توصیفی مقطعی، برروی 207 مامای شاغل در پایگاه‌های سلامت دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد دو عاملی هرزبرگ و دو سئوال باز در مورد تغییرانگیزه کاری و قصد ادامه کارپس از اجرای طرح تحول سلامت ، جمع آوری شد. داده‌های کمی با نرم افزار SPSS نسخه 16 و با استفاده از آزمون های توصیفی و تحلیلی بررسی شد. یافته‌ها: از عوامل درونی مرتبط با انگیزه شغلی، عامل ماهیت کار بیشترین و عامل شناسایی کمترین امتیاز را به دست آورد. از عوامل بیرونی بیشترین امتیاز را ارتباط با همکاران و کمترین امتیاز را حقوق و دستمزد کسب کرد. سابقه کار قبل از طرح تحول و سابقه کار بعد از طرح تحول با عوامل درونی ارتباط آماری معنی‌دار و معکوس دارد. همچنین میانگین نمره کسب شده برای عوامل درونی در ماماهای شرکتی به طور معنی‌داری بالاتر از ماماهای رسمی و قراردادی بود. سه ویژگی دموگرافیک "سن"، "سابقه کار قبل از طرح تحول" و "سابقه کار بعد از طرح تحول" با عوامل بیرونی ارتباط آماری معنی‌دار و معکوس داشت. اکثریت (1/81%) ماما‌ها‌ی مورد مطالعه اعلام کردند که انگیزه کاری آنها نسبت به قبل از اجرای طرح تحول سلامت کمتر شده است و بیش از نیمی از آن‌ها تمایل به ترک کارداشتند. پاسخ به سئوالات باز نشان داد که حقوق و دستمزد پایین، حجم کار زیاد، استرس و کار غیر مرتبط با مامایی باعث کاهش انگیزه کاری و تمایل به ترک کار پس از اجرای طرح تحول سلامت در ماماهای مراقب سلامت شده است. نتیجه‌گیری کلی: پیشنهاد می‌شود مسئولین امر سلامت، با طراحی مکانیزم‌های ارزشیابی و انگیزشی مناسب و ارائه حقوق و دستمزد متناسب با حجم کاری (ارتقاء سطح عوامل بیرونی) و با تعریف جایگاه شغلی مامای خانواده در نظام سلامت به جای مراقب سلامت و بازنگری اساسی در شرح وظایف و جایگاه مامایی در سیستم سلامت (غنی سازی شغل مامایی)، موجبات افزایش انگیزه‌ی شغلی ماماها و در نتیجه حفظ و ارتقای کیفیت مراقبتهای مامایی را فراهم آورند.