نگاهی به تحولات سالخوردگی در ایران و پوشش حمایت اجتماعی از سالمندان (تطبیق استانی)

Abstract

در سال‌های اخیر، افزایش امید به زندگی و کاهش نرخ باروری در سایه پیشرفت‌های پزشکی، موجب بوجود آمدن پدیده سالخوردگی در کشور شده که با شیب زیادی در حال افزایش است. حال این پرسش مطرح است در وضعیت کنونی، سالخوردگی در استان‌های کشور چگونه بوده و چه سهمی از سالمندان تحت پوشش بیمه‌های اجتماعی و نهادهای حمایتی عمومی قرار دارند؟ در این مقاله به پایش وضعیت سالمندی در نقاط مختلف کشور (استان‌ها) با استفاده از سه شاخص «نسبت سالمندی»، «نسبت جنسی سالمندی» و «نسبت وابستگی سالمندی» پرداخته شده است. همچنین سهم سالمندان برخوردار از حمایت‌های صندوق‌های بیمه‌ای و نهادهای عمومی ارائه‌دهنده خدمات حمایتی به سالمندان به تفکیک استان تعیین شده است. نتایج نشان داد در فاصله بین سال‌های ۹۵-۱۳۹۰ جمعیت سالمندان ۶۰ ساله و بیشتر سه برابر جمعیت کل کشور رشد داشته است. همچنین در سال ۱۳۹۵، استان‌های گیلان، مازندران، مرکزی و همدان بیشترین نسبت سالمندان را دارا هستند. در ۸۰ درصد استان‌های کشور سهم زنان سالمند بیش از مردان است. از هفت میلیون و پانصد هزار سالمند، حدود ۶۳ درصد از حمایت‌های اجتماعی پایدار برخوردار هستند. همچنین سهم پوشش حمایت اجتماعی در ۱۸ استان‌های کشور بیشتر از سهم کل کشور است.