بررسی ارتباط آسیب‌های عضلانی- اسکلتی و بار استرس در کارکنان فوریت پزشکی استان

Abstract

مقدمه: کارکنان فوریت پزشکی که در خط مقدم ارائه مراقبت‌های سلامت هستند، با استرس‌های شغلی فراوانی روبه‌رو می‌شوند. این امر پیامدهای روانی، جسمی، رفتاری و سازمانی را برای آنها به‌دنبال دارد که از جمله آنها می‌توان به اختلالات اسکلتی- عضلانی اشاره کرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط آسیب‌های عضلانی- اسکلتی و بار استرس در کارکنان فوریت‌های پزشکی استان همدان انجام شده است. روش کار: در این مطالعه توصیفی- هم‌بستگی که در سال 1398 انجام شده است، از میان کارکنان فوریت پزشکی همدان، 76 نفر (40 درصد) از پایگاه‌های شهری و 114 نفر (60 درصد) از پایگاه‌های جاده‌ای به‌کمک نمونه‌گیری سهمیه‌ای انتخاب شدند و در پژوهش شرکت کردند. ابزار گرداوری اطلاعات شامل پرسشنامه‌های آسیب‌های عضلانی- اسکلتی نوردیک و بار استرس شغلی بود. داده‌ها نیز با نرم‌افزار SPSS نسخه 23، آمار توصیفی، آزمون t مستقل و ضریب هم‌بستگی اسپیرمن تحلیل شدند. یافته‌ها: میانگین سنی افراد 34/05 سال (8/11±) و سابقه کار آنها 42/123 (84/22±) ماه بود. همچنین بیشتر آنها (77 درصد) متأهل، (57/3 درصد) دارای مدرک کارشناسی و (46/9 درصد) استخدام رسمی بودند. بار استرس کارکنان (161/23±) 503/03 از 1050 نمره ممکن بود. کارکنانی که به دلیل شغل خود، اختلال عضلانی-اسکلتی داشتند، نسبت به سایر افراد بار استرس بیشتری گزارش کرده بودند؛ اما این تفاوت معنی‌دار نبود (0/05<P). بار استرسی افرادی که اختلالات عضلانی-اسکلتی در ناحیه گردن داشتند، بیشتر از دیگران بود (0/05>P). بین نوع استخدام، سابقه کاری و نوع ورزش کارکنان رابطه معنی‌دار آماری با اختلالات اسکلتی- عضلانی وجود داشت (0/05<P). نتیجه‌گیری: با وجود افزایش آسیب‌های اسکلتی-عضلانی با افزایش نمره استرس، میان این دو متغیر رابطه معنی‌دار آماری وجود نداشت و تنها بین اختلالات عضلانی- اسکلتی در ناحیه گردن با استرس ارتباط وجود داشت. با تعدیل و حذف عوامل استرس‌زا در کارکنان فوریت به‌کمک برگزاری کارگاه‌های اصول ارگونومی و همچنین اصول کاهش استرس می‌توان در کاهش اختلالات جسمی کارکنان فوریت تأثیرگذار بود.