تأثیر عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی در بهزیستی روان‌شناختی بیماران مبتلا به سرطان پستان: تدوین یک مدل ساختاری

Abstract

مقدمه: سرطان به عنوان یکی از مهم ترین بیماری های قرن حاضر و سومین علت مرگ و میر بعد از بیماری های قلب و عروق و سوانح و حوادث، مطرح و بهزیستی روانشناختی بیماران مبتلا به سرطان را تحت تاثیر قرار می دهد. این پژوهش با هدف تعیین تاثیر عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی در بهزیستی روانی بیماران مبتلا به سرطان سینه به منظور تدوین یک مدل ساختاری انجام شد. روش کار: تحقیق حاضر از نظر روش، توصیفی در قالب مدلسازی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری آن از کلیه زنان مبتلا به سرطان سینه تحت درمان در مراکز درمانی و بیمارستان­های تخصصی تشخیص و درمان سرطان شهر تهران در سه ماهه اول سال 1398 به تعداد 1350 نفر تشکیل شد. نمونه آماری بر اساس طرح پژوهش 300 نفر مشخص و با استفاده از روش خوشه­ای چندمرحله­ای، با خوشه­بندی مراکز درمانی بر اساس مناطق جغرافیایی و سپس انتخاب یک خوشه بصورت تصادفی اجرا شد. داده­های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه­های بهزیستی روانی ریف، ذهن آگاهی بائر و همکاران، پنج عامل شخصیتی نئو، تاب­آوری کانر و دیویدسون، الگوهای ارتباطی خانواده ریچی و فیتزپاتریک و حمایت اجتماعی زیمت گردآوری شد. در نهایت داده ها با استفاده از از آزمون رگرسیون خطی چندمتغیری در متن مدلیابی معادلات ساختاری و توسط نرم افزار AMOS ویرایش 21 انجام شد. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل مدل نشان­داد از بین عوامل فردی، گویه بازبودن به تجربه، به صورت مثبت و روان رنجوری بصورت منفی بر بهزیستی روانی تاثیر دارند (0.01>p). همینطور، تاب­آوری و ذهن­آگاهی نیز هردو بصورت مثبت موجب افزایش بهزیستی روانی شده­اند (0.01>p). در مورد عوامل خانوادگی و از بین الگوهای ارتباطی خانواده، عامل جهت­گیری همنوایی موجب کاهش بهزیستی روانی شده­است (0.01 >p). نهایتا حمایت اجتماعی می­تواند موجب افزایش بهزیستی روانی شود (0.05 >p). نتیجه گیری: بدین ترتیب،می‌توان اذعان داشت که، با وجود شرایط سخت جسمانی که افراد مبتلا به سرطان با آن مواجه هستند، می‌توان با فراهم کردن حمایت‌های اجتماعی مناسب در جهت تقویت میزان تاب‌آوری در این بیماران گام برداشت و در نهایت، انتظار داشت که توان سازگاری و کنار آمدن با بیماری سرطان در مبتلایان به این بیماری نیز افزایش یابد.