بررسی شیوع عدم تطابق گروه‌بندی ABO و مطالعه کیفی عوامل مرتبط در اهداکنندگان پایگاه انتقال خون اصفهان، سال‌های 82 و 83

Abstract

چکید ه سابقه و هدف عدم تطابق گروه‌بندی ABO در اهداکنندگان خون مشکلی است که تاکنون به اندازه لازم به آن توجه نشده و در اغلب مراکز انتقال خون تنها راه چاره در ا ین خصوص، حذف کیسه خون اهدایی با هدف جلوگیری از بروز اختلالات هماتولوژیک در گیرنده خون، بدون روشن نمودن وضعیت گروه خون اهداکننده است. در این تحقیق، 75066 کیسه خون اهدایی در سازمان انتقال خون اصفهان را به مدت 15 ماه از لحاظ بروز عدم تطابق ABO بررسی کرده، شیوع و عوامل مرتبط در این خصوص را ارزیابی نمودیم. مواد و روش‌‌ها گروه‌بندی سلولی و سرمی ، در یک مطالعه توصیفی، بر روی لخته و سرم اهداکنندگان خون انجام گرفت. در هر بار مشاهـده عدم تطابق ABO ، آزمایش‌های اختصاصی سرولوژیک انجـام و گروه خون حقیقی اهداکننـده مشخص شد و عوامل مرتبط با استفاده از داده‌های موجود و مصاحبه با اهداکننده تحت بررسی قرار گرفت. اطلاعات به دست آمده با استفاده از آزمون کای دو (Chi-square) تجزیه و تحلیل شد. یافته‌‌‌ها 41 مورد (054/0%) عدم تطابق به‌دست آمده اغلب متعلق به مردان سن ی ن 31 تا 40 سال و در گروه خون O مشاهده شد (5/0> p ،1/0> p ،1/0> p ). مهم‌تر ی ن عوامل عدم تطابق، کاهش ت ی تر آنتی‌بادی سرم (46/4 1 %)، کاهش غلظت آنتی‌ژن‌های سطح گلبول قرمز (16/34% که50% مربوط به آنتی‌ژن B و 50% مربوط به آنتی ژن A می‌باشد )، حضور آگلوت ی ن ی ن‌های سرد طب ی عی (19/12%) و خطای آزما ی شگر (19/12%) مشخص گردید. آزما ی ش اتوکنترل، 6 مورد حضور اتوآنتی‌بادی گرم را در سرم مشخص نمود. ه ی چ‌ ی ک از ا ی ن موارد در نتا ی ج حاصل از گروه‌بندی ABO دخالتی نداشته، ی ک مورد ناشی از مصرف دارو و بق ی ه ا ی د ی وپات ی ک بودند؛ با ا ی ن وجود ک ی سه خون حذف وهمه موارد به پزشک متخصص هماتولوژی معرفی‌شدند. در 3/ 83% موارد، حضور توأم اتوآنتی‌بادی گرم همراه با آگلوت ی ن ی ن سرد شناسا ی ی شد و ی ک مورد حاوی ت ی تر پا یی ن آنتی‌بادی طبیعی در سرم بود. نتیجه گیری در این تحقیق 35 واحد کیسه خون با گروه خون مشخص به چرخه اهدا بازگشته، 13 مورد کارت گروه خون خاص برای اهداکنندگانی که شناسایی گروه خون آنان بدون انجام آزمایش‌های سرولوژیک خاص مقدور نمی‌باشد صادرشد. نتایج به‌دست آمده از این پژوهش ضمن تاکید براهمیت پرداختن به مسئله عدم تطابق گروه‌های خونی در کلیه مراکز انتقال خون، انجام بررسی‌های کامل‌تری را پیرامون بروز اتوآنتی‌بادی‌ها در افراد مختلف جامعه پیشنهاد می‌نماید. کلمات کلیدی: عدم تطابق ABO ، گروه‌بندی سلولی، گروه بندی ‌سرمی، اهداکننده خون